تشخیص و تعیین معیار هایی که موجب تعیین پهنه های پراکنده و ناپایدار می شود ، خود راهنمایی جهت سنجش و ارزیابی نواحی مختلف شهری و همچنین اتخاذ تصمیمات مناسب در نواحی خودروی شهری است. با اولویت بندی انواع بافت ها و سطوح شهری از نظر میزان پایداری شهری و ساختار شهری بر اساس میزان پراکنده رویی، برای انتخاب مکان بهینه جهت انواع کاربری های شهری و با برنامه ریزی و مکانگزینی دقیق کاربری اراضی به کمک عناصر و مشخصه های تعیین شده راهبرد های جلوگیری از ، از هم گسیختگی کاربری های شهری و همچنین راهبرد های جلوگیری از ناپایداری بافت های شهری پیش رو قرار می گیرد . و در نهایت منجر به شکل گیری بافت های شهری با رعایت عدالت اجتماعی و فضایی در ابعاد گوناگون آن و در نهایت توسعه پایدار و جلوگیری از خزش شهری می گردد. این امر مستلزم طبقه بندی شاخصها و معیار ها در ابعاد مختلف عملکردی، ارتباطی، اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و زیست محیطی است . یکی از مهمترین قابلیتهای GIS که آن را به عنوان یک سیستم ویژه و انحصاری مجزا می کند قابلیت تلفیق داده ها جهت مدل سازی، مکان یابی و تعیین تناسب اراضی از طریق ارزش گذاری واحدهای ساختمانی و پهنه های باارزش شهری است. چرا که در نتیجه تلفیق و ترکیب معیارهای متناوب و بعضاً متضاد که می تواند ابعاد عملکردی، اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و زیست محیطی داشته باشد ، بهترین نقطه جهت استقرار مراکز محلی و ناحیه ای ، مکانهای بهینه جهت تاسیسات و تجهیزات شهری ، حوزه های فرسوده و بافتهای ناکارآمد ، مناطق با استعداد تجمیع و نیز بلند مرتبه سازی و.... و در این پژوهش تعیین میزان پراکنده رویی شهری انتخاب می شود. بنابر این در این بخش پس از تعیین معیارهای مؤثر در میزان پراکنده رویی شهری، با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS به سطح بندی محدوده مورد مطالعه از نظر میزان پراکنده رویی پرداخته می شود. در ادامه با استفاده از توابع همپوشانی (Overlay) در محیط GIS با همپوشانی لایه های مالکیت اراضی دولتی و تصرفات کشاورزی میزان تاثیر و همبستگی مالکیت در پراکنده رویی شهری سنجیده می شود. هچنین آسیب شناسی این بافت از ابعاد گوناگون خود راهنمایی جهت ارائه راهکار های مطلوب در این زمینه است. لازم به ذکر است در این پژوهش از نرم افزار Expert choice جهت تشکیل ساختار سلسله مراتبی و محاسبات کمی مربوطه استفاده شده است.
