کیوان بلند همتان

هدف از این پژوهش، بازنمایی تجارب زیسته معلمان از چالش‌های تدریس در مناطق دوزبانه(مطالعه موردی: معلمان مدارس ابتدایی منطقه اورامانات) می‌باشد. در این پژوهش، از رویکرد کیفی و راهبرد مردم‌نگاری انتقادی استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر را، کلیه معلمان دوره ابتدایی منطقه اورامانات(دو شهرستان مربوان و سروآباد) تشکیل دادند. روش انتخاب مشارکت‌کنندگان به صورت هدفمند بود و نمونه‌گیری تا زمان رسیدن به اشباع ادامه یافت؛ که در نهایت بعد از مصاحبه با 24 نفر از معلمان دوره ابتدایی، اشباع نظری حاصل شد و داده جدیدی به داده‌ها اضافه نشد. روش گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه باز با آموزگاران دارای تجارب آموزش به دانش‌آموزان دوزبانه و با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون انجام شد. پس از بررسی تجربیات آموزگاران مشارکت‌کننده، داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها در قالب «مضامین پایه»، «مضامین سازمان‌دهنده» و «مضامین فراگیر» کدگذاری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در نهایت 3 مضمون فراگیر، 17 مضمون سازمان‌دهنده و 131 مضمون پایه از مصاحبه‌ها استخراج شدند. مضامین فراگیر عبارت‌انداز؛ «تجارب تدریس در کلاس‌های دوزبانه»، «چالش‌های تدریس در کلاس‌های دوزبانه» و «فرصت‌ها، امکان‌ها و راهکارهای تدریس در کلاس‌های دوزبانه». مضمون فراگیر «تجارب تدریس در کلاس‌های دوزبانه» شامل 6 مضمون سازمان‌دهنده با عناوین(عدم تسلط کافی بر زبان رسمی و گویش‌های بومی، تجارب آموزشی معلمان، تجربیات و تأثیرات دو یا چندزبانگی، تجارب سازمانی(مدرسه) مربوط به دوزبانگی، تجارب زبان‌آموزی و تجارب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دوزبانگی) می‌باشد که این 6 مضمون سازمان‌دهنده جمعا مشتمل بر 40 مضمون پایه بودند. مضمون فراگیر «چالش‌های تدریس در کلاس‌های دوزبانه» شامل 4 مضمون سازمان‌دهنده با عناوین(چالش‌های زبان‌آموزی فراگیران، چالش‌های آموزشی معلمان، چالش‌های سازمانی(مدرسه) و چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دوزبانگی) می‌باشد که این 4 مضمون سازمان‌دهنده جمعا مشتمل بر 43 مضمون پایه بودند. مضمون فراگیر «فرصت‌ها، امکان‌ها و راهکارهای تدریس در کلاس‌های دوزبانه» شامل 7 مضمون سازمان‌دهنده با عناوین(روش مشارکتی، توجه به رفع مشکلات یادگیری و تحصیلی، بهبود مدیریت کلاس، تقویت مهارت‌های خوانداری، نوشتاری و گفتاری، تلاش معلمان در ارتقای سطح علمی و توانمندی خود، استفاده از روش‌ها و ابزارهای نوین آموزشی، توجه به فعالیت‌های مهارتی و پرورشی دانش‌آموزان دوزبانه) می‌باشد که این 7 مضمون سازمان‌دهنده جمعا مشتمل بر 48 مضمون پایه بودند. بنابراین تجارب، چالش‌ها و فرصت‌ها، امکان‌ها و راهکارهای تدریس معلمان در منطقه دوزبانه (اورامانات) مشتمل بر ابعاد متعددی بود که ذکر گردید و در نهایت جهت بهبود چالش‌های تدریس در مناطق دوزبانه، پیشنهادهای لازم ارائه شد.