نیاز به مسکن یکی از اصلی ترین نیازهای بشر است، که در شرایط اقتصادی اجتماعی پیچیده کنونی، تامین مناسب آن نیازمند برنامه ریزی صحیح و فراگیر است. سکونتگاه های غیررسمی به عنوان عینیت کالبدی فقر شهری، پاسخی به این نیاز اساسی، توسط خود فقرا است که علاوه بر فقر و نابرخورداری بخشی از جامعه شهری، می تواند ناشی از ناکارآمدی و ضعف سیاست های ملی و محلی مسکن باشد. مسکن فقرا در سکونتگاه غیررسمی، اگرچه در بسیاری از موارد به مثابه فرصتی نگریسته شده، اما دارای ویژگی هایی است که در صورت عدم توجه برنامه ریزان شهری می تواند به ناپایداری شهری منجر شود. از سوی دیگر مسکن غیررسمی مسکن بخش بزرگی از فقرای شهری را تامین می کند که درصورت ایجاد معیارهای حداقلی می تواند تاثیر زیادی بر چند و چون مسکن شهری و رفع نیاز فقرا داشته باشد. از این رو شناخت الگوی مسکن فقرا برای برنامه ریزی منسجم مفید و ضروری است. الگوی مسکن فقرا شامل ویژگی های اصلی مسکن فقرا و چارچوب و روندی است که فقرا طی آن مسکن خود را تهیه می کنند که عمدتا شامل نحوه خرید زمین و مالکیت و مشخصات فنی مسکن و معیارهای آن ، چند و چون برخورداری از خدمات شهری، کیفیت مصالح و شبکه معابر ، تامین مالی و روند ساخت و از این دست موارد است. در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با رویکردی کمی- تحلیلی و با استفاده از مطالعه اسنادی و روش میدانی ویژگی های اصلی و الگوی مسکن فقرا در محله عباس آباد سنندج مطالعه و تبیین شود. به نحوی که بتوان الگویی تعمیم پذیر برای مسکن فقرا در سکونتگاه های غیررسمی ارائه کرد. این بررسی نشان می دهد که اختلاف فاحشی میان مسکن مناسب از دید فقرا و مسکن در استطاعت فقرا، و الگوهای عام ارائه شده از سوی برنامه ریزان وجود دارد. در الگوی مسکن فقرای شهری، مسکن قابل زیست، مسکن مناسب و قابل سکونتی است که در اغلب موارد معیارهای حداقل برای زندگی فقرا را دارد، حال آنکه در چارچوب مسکن رسمی مسکن مناسب باید دارای حداقل معیارها و استانداردهایی باشد، که غالبا برای فقرا ضروری نیست، معیارها و ضوابطی که عموماً دامن زننده به اسکان غیررسمی است.
