امروزه موضوع بافت های فرسوده از موضوعات اصلی شهرسازی به حساب می آید. بازآفرینی فرهنگ مبنا رویکردی جدید به بازآفرینی شهری است که در تلاش است با بهره گیری از ویژگی ها و برتری های فرهنگی اجتماعی هر منطقه، به ساخت دوباره شهر و محله پرداخته و فضای کالبدی اجتماعی متمایزی بر اساس فرهنگ محلی ساکنین و خصوصیات ویژه آن محل خلق نماید. این رویکرد تأثیری مثبت بر اقتصاد و ایجاد اشتغال در شهرها دارد و می تواند موجب افزایش پیوستگی اجتماعی و صنعت گردشگری در شهر شده و میزان جرم و جنایت را کاهش دهد. پژوهش حاضر به مطالعه بافت تاریخی ارومیه می پردازد که با استخراج معیارهای مربوط به بازآفرینی فرهنگ مبنا و ارتباط دادن آنها با مؤلفه های طراحی شهری، با استفاده از الگوی به دست آمده سعی در شناسایی نقاط قوت و ضعف بافت تاریخی ارومیه و رفع نواقص و ارتقا منزلت مکانی آن دارد. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و بر مطالعات اسنادی و میدانی استوار می باشد. در بخش کیفی پژوهش، داده های مصاحبه نیمه ساختار با استفاده از نظریه زمینه ای تحلیل شدند، یافته های پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه ساکنان، بازآفرینی در گرو پویایی و سرزندگی اجتماعی و اقتصادی می باشد. در این راستا مقولاتی همچون مشارکت ساکنین و نگاه مسئولین، مسائل فرهنگی و تاریخی، تسهیلات تجهیزات و خدمات، اقتصادی، ایمنی و امنیت، توجه به تمامی اقشار انسان ها و سایر موجودات و فضای ساخته شده تاثیر گذارند. همچنین وجود یا نبود اعتماد و انگیزه در نوع نگاه ساکنین به آینده و محله تاثیر ویژه ای دارد. همچنین در بخش کمی این پژوهش با تدوین پرسشنامه و تکمیل آنها توسط ساکنین و متخصصین، با تحلیل نتایج داده های پرسشنامه و استفاده از آزمونهای فریدمن و همبستگی، یافته های پژوهش نشان می دهد مولفه اجتماع محور رتبه بالاتری نسبت به دو مولفه خلاقیت محور و طراحی محور دارد که این نشانگر وجود پتانسیل بالای سرمایه اجتماعی در بافت تاریخی ارومیه است، همچنین وجود رابطه مستقیم بین شاخص مدیریتی با شاخص های ادراکی و اجتماعی بدست آمد.
