1403/02/18
کیومرث ایراندوست

کیومرث ایراندوست

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 56974360100
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: سنندج بلوار پاسداران، دانشگاه کردستان، دانشکده هنر، گروه مهندسی شهرسازی
تلفن: +98 871 6662963

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل قابلیتهای طرحهای توسعه اقتصادی ـ اجتماعی در مناطق زلزله زده روستایی مورد: شهرستان ثلاث و باباجانی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
توسعه روستایی، توسعه اقتصادی، اقتصاد روستایی، پروژه عمرانی، ثلاث و باباجانی
سال 1399
مجله اقتصاد فضا و توسعه روستايي
شناسه DOI
پژوهشگران کیومرث ایراندوست ، داود جمینی

چکیده

سکونتگاه های روستایی مرزی استان کرمانشاه به ویژه روستاهای ثلاث و باباجانی از نظر برخورداری از شاخص های توسعه به ویژه در زمینه اقتصادی و زیرساختی، از محروم ترین روستاهای کشور هستند. باوجود محرومیت های موجود، در 1396، زمین لرزه زیانباری بنیادهای معیشتی و کالبدی ناتوان آن ها را بیش ازپیش سست کرد. در این زمین لرزه چندین نفر از ساکنان این روستاها کشته و مجروح شدند و 60 درصد واحدهای مسکونی به صورت 100 درصد ویران شده و دیگر واحدهای مسکونی آسیب جدی دیده اند. در چنین شرایطی برنامه ریزی توسعه برای نگاهداشت جمعیت و بازسازی بنیاد اقتصادی و معیشتی روستاها از بنیادی ترین نیازها به شمار می رود. این پژوهش کاربردی که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، به دنبال پاسخ به این پرسش است که برای بهبود جایگاه کنونی توسعه این روستاها چه کارهایی باید انجام داد و از نگاه جامعه محلی کدام کار و کُنشگری در اولویت قرار دارد؟ ابزار بنیادین گردآوری داده ها افزون بر داده های مرکز آمار، پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که همراه گفتگوها و برگزاری نشست های متمرکز با 15 نفر از کسان کلیدی در چهار روستای زلزله زده شهرستان ثلاث و باباجانی (قالیچه، تاکانه، نیمه کاره و کانی خنجر) جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از الگو برنامه ریزی سوات استفاده شده است. دستاوردهای پژوهش نشان داد روستاهای موردبررسی در سه دوره سرشماری گذشته، دارای درصد رشد سالیانه جمعیت منفی 68/1 بوده و تنها سرچشمه درآمد نزدیک به 90 درصد خانوارها یارانه بوده است. بر پایه یافته ها درخورترین راهبرد توسعه روستایی، راهبرد رقابتی ـ تهاجمی، است که در آن باید بر نقاط قوت درونی و فرصت های بیرونی تمرکز نمود. همچنین نتایج نشان داد که اقتصاد روستاها پیش از زمین لرزه نیز با بسته شدن مرز و اثرگذاری گذر تونل انتقال آب قطعه 2 نوسود ـ گِردِ قاسمان و خشکیدن برخی چشمه ها دچار چالش بوده است. بر این پایه با مشارکت اجتماع محلی و در راستای توسعه پایدار، برنامه های اجرایی و عملیاتی ضروری برای بالا بردن زندگی و بهبود شرایط ارائه شد. بر این اساس از نگاه (فراهم کردن زمینه و بستر بهره برداری روستاییان از پروژه انتقال آب منطقه ای، ساماندهی کارهای اقتصادی مرز به صورت هدفمند، توسعه صنایع دستی و مشاغل خانگی و ... )، از نگاه اجتماعی (برگزاری کارگاه-های گوناگون مانند کاهش استرس، مهارت زندگی، بهداشت خانواده و ...) و از نگاه زیست محیطی و کالبدی (مقاوم سازی ساخت وسازها، راه اندازی خانه فرهنگ، تعیین محل جمع آوری و مدیریت زباله و پسماند و ...) به عنوان اولویت های اصلی تشخیص داده شده است.