جمال سلیمی

هدف از پژوهش حاضر شناسایی چالش‌ها و آسیب‌شناسی برنامه برون‌سپاری سوادآموزی و یافتن راهکارهای کاربردی برای افزایش اثربخشی آن می‌باشد این پژوهش از نظر پارادایم اثبات گرایانه، از منظر هدف کاربردی و از لحاظ نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از آموزش‌دهندگان و مؤسسات تحت قرارداد نهضت سوادآموزی استان کردستان می باشد. جهت گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته تا رسیدن به حد اشباع نظری و استفاده از روش سیستماتیک Strauss & Corbin (1990) صورت گرفت. نتایج حاصل از بررسی مصاحبه‌ها منجر به شناسایی 22 کدباز، 7 کد محوری (مشکلات زیاد، بودجه کم، نبود امنیت شغلی و تعهد استخدامی، استقبال کم آموزش‌دهندگان، بیمه ناقصی، نبود تناسب با مباحث اقتصادی جامعه، افزایش حقوق و پرداخت به‌موقع آن، صعب‌العبور بودن مناطق، مشکلات متعدد، واجد شرایط سنی، حجم زیاد محتوای درسی، بالا نبردن مهارت‌ها، مشکلات اقتصادی و اجتماعی، نبود انگیزه کافی جهت یادگیری، نداشتن احساس نیاز و استقبال برای سوادآموزان، داشتن برنامه نظارتی منظم، مهیاکردن زیرساخت‌ها، تعهد درست جهت استخدام، افزایش اثربخشی برنامه برون‌سپاری، ارائه تشویقی‌ها برای سوادآموزان، امیدی به بهبود شرایط) و 6 کد گزینشی (هنجارهای نوین کاری، مالی و آموزشی، توسعه عدالت آموزشی در تمامی مناطق، سازمان‌دهی یادگیری، آموزشی، اقتصادی و اجتماعی و فردی، الگوهای نوین نظارتی و سازمان‌دهی و پاداش‌ دهی راهبردی) گردید. بنابراین مشکلات اصلی نهضت سوادآموزی به عوامل متعددی از جمله مشکلات مالی، مدیریتی و انگیزشی مربوط می‌شود. قراردادهای ناقص و بودجه ناکافی، انگیزه آموزش‌دهندگان را کاهش داده و کیفیت آموزش را پایین آورده است. همچنین، عدم تناسب برنامه‌ها با شرایط اقتصادی و اجتماعی سوادآموزان، پراکندگی جغرافیایی و نبود انگیزه کافی در سوادآموزان، بر این مشکلات دامن زده است. از سوی دیگر، سیاست‌های استخدامی نامناسب، عدم امنیت شغلی و حقوق و مزایای پایین، باعث کاهش انگیزه و کیفیت کار آموزش‌دهندگان شده است. ورود مؤسسات برون‌سپاری نیز با حذف تعهد استخدامی، به تشدید مشکلات موجود کمک کرده است. در مجموع، این عوامل باعث شده است که نهضت سوادآموزی با چالش‌های جدی در تحقق اهداف خود مواجه شود. برای بهبود وضعیت، نیاز به اقداماتی جامع از جمله: بازنگری در قراردادها، تامین بودجه کافی، بهبود شرایط کاری آموزش‌دهندگان، ایجاد انگیزه در سوادآموزان و تغییر رویکرد به سمت آموزش با کیفیت‌تر است. همچنین، لازم است تا ساختار سازمانی نهضت سوادآموزی به گونه‌ای اصلاح شود که پاسخگوی نیازهای روزآمد آموزش بزرگسالان باشد.