1403/02/17
جمال محمدی

جمال محمدی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 45678647
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل جامعه شناختی مصرف سلامت (مطالعه مراجعان مراکز پزشکی شهر سنندج)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
بدن، سبک زندگی سلامت محور، قاعده مندی اجتماعی، کالایی شدن، جامعۀ جسمانی.
سال 1398
مجله مطالعات فرهنگي و ارتباطات-انجمن ايراني مطالعات فرهنگي وارتباطات
شناسه DOI
پژوهشگران جمال محمدی ، بهمن باینگانی

چکیده

گسترش جهانی جامعۀ مصرفی منجر به پیدایش سبکی از زندگی در میان اقشار میانیِ شهری شده است که مهم ترین مشخصه های آن «کنش های دگرراهبر»، «بازنمایی خود»، «تنظیم خودانگاره»، «مدیریت ظاهر» و ارایۀ تصویری مطلوب از خویشتن هستند. در جامعۀ مصرفی که در سیطره و احاطۀ انواع تکنولوژی های برساخت تندرستی است، بدن دیگر جزیی ثابت از طبیعت تصور نمی شود، بلکه به سان سوژۀ زورآزماییِ ایدئولوژیک میان نظام های معنایی رقیب ظاهر می شود. یکی از عمده ترین پیامدهای جامعۀ مصرفی همین کالایی شدن سلامت است. پیشرفت تکنولوژی های پزشکی، گسترش داروها و کالاهای پزشکی و انواع جراحی ها و دستکاری ها به یکی از شیوه های شایع مراقبت از بدن و سلامت تبدیل شده است. پژوهش حاضر در پی آن است که زمینه ها و دلایل شکل گیری میل به مصرف داروها و کالاهای پزشکی را در بین مردم سنندج دریابد و همچنین این مصرف چه دلالت ها، کارکردها و پیامدهایی را به دنبال داشته است. داده های این پژوهش طی مصاحبه عمیق با افرادی که در سال 97 به مراکز پزشکی مراجعه نمودند، گردآوری شده است. بنابر ماهیت موضوع پژوهش، از میان روش های کیفی، نظریه زمینه ای انتخاب گردید. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 26 نفر از مراجعین مراکز پزشکی مصاحبه صورت گرفت تا اشباع نظری حاصل شد و در پایان داده های گردآوری شده در قالب 50 مقوله فرعی، 12 مقوله اصلی و یک مقوله مرکزی کدگذاری و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که «انتظارات اجتماعی و هنجاری» و «چالش های مالی و فرهنگی» به عنوان زمینه تسهیل گر، و «بازار سلامت و زیبایی» و «مصرف زدگی جامعه» به عنوان شرایط مداخله گر عمل می کنند. مصاحبه شوندگان در راهبردهای خویش مصرف دارو و کالاهای پزشکی را به مثابه ابزار دست یابی به «تایید اجتماعی»، «کسب فرصت های اجتماعی»، «کانالی برای هویت یابی» و «پادزهر مشکلات روحی و نواقص» درک و تجربه کرده اند و «پزشک محورشدن سلامتی»، «شی واره شدن بدن»، « فردی شدن هویت» و «اختلالات روحی» را از مه ترین آثار و پیامد مصرف داروها و کالاهای پزشکی عنوان کردند. مقوله مرکزی در برگیرنده سایر مقولات پژوهش نیز «سبک زندگی سلامت محور» است.