سرطان به عنوان یکی از بزرگترین چالش‌های پزشکی همچنان مورد توجه بسیاری از پژوهشگران است. در تلاش برای یافتن درمان‌های موثرتر، گیاهان دارویی به دلیل خواص زیستی فعال و ترکیبات شیمیایی متنوع خود، مورد توجه قرار گرفته‌اند. هدف این پژوهش، مقایسه اثرات ضدسرطانی اسانس گیاهان مرزه سهندی Satureja sahendica Bornm) ) و گل اروانه‌ی اورامانی (Hymenocrater longiflorus Benth.) بود. اسانس‌ها با استفاده از روش تقطیر با آب توسط کلونجر استخراج شدند و ترکیبات شیمیایی آن‌ها توسط GC-MS شناسایی شد. اثرات سیتوتوکسیک اسانس‌ها بر روی ردهی سلولی سرطان سینه MDA-MB-231 با تست MTT و آنالیز فلوسایتومتری بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس‌ها به صورت وابسته به غلظت و زمان، باعث القای مرگ سلولی آپوپتوزی در ردهی سلولی MDA-MB-231 شدند. مقادیر IC50 برای اسانس مرزه‌ی سهندی و گل اروانه‌ی اورامانی به ترتیب برابر با 008/0 ± 28/0 و 005/0 ± 13/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر در 72 ساعت بود. 64/62 درصد ترکیبات موجود در اسانس گل اروانه اورامانی مونوترپن و سزکوئی‌ترپن‌ها بودند. 11/57 درصد ترکیبات موجود در اسانس مرزه سهندی فنول‌ها بودند. این مقایسه نشان داد که اسانس گل اروانه‌ی اورامانی اثر سمیت بیشتری بر ردهی سلولی MDA-MB-231 نسبت به اسانس مرزه سهندی دارد و هر دو اسانس دارای ترکیبات موثری برای القای آپوپتوز در سلول سرطانی سینه هستند. ترکیبات مشترک بین اسانس‌های مرزه سهندی و گل اروانه‌ی اورامانی شامل آلفا-پاینن، کاریوفیلن و آلفا-توجن بودند.
