جلال خورشیدی

رزماری (Rosmarinus officinalis L.) کاربردهای زیادی در صنایع دارویی داشته و نیز بعنوان یک گیاه زینتی در طراحی فضای سبز مورد استفاده قرار می گیرد. تکثیر این گیاه از طریق قلمه ساقه بوده و لذا بهینه سازی روش های تکثیر آن امری ضروری است. به منظور ارزیابی تأثیر نوع قلمه بر ریشه زایی و رشد اولیه ی قلمه های ساقه این گیاه، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملاً تصادفی در گلخانه گروه باغبانی دانشگاه کردستان در سال 1397 اجرا گردید. فاکتور اول شامل قطر قلمه (در دو سطح 0/3 و 0/5 میلی متر)، فاکتور دوم پاشنه روی قلمه (قلمه پاشنه دار، قلمه بدون پاشنه) و فاکتور سوم تیمار زخم زنی (اعمال زخم زنی، بدون اعمال زخم زنی) بود. پس از گذشت 3/5 ماه از کشت قلمه ها، صفاتی از قبیل درصد زنده مانی، تعداد شاخساره، طول شاخساره، وزن تر شاخساره، طول ریشه و وزن تر ریشه قلمه ها اندازه گیری شده و داده ها مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل هر سه تیمار اعمال شده بر تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. بیشترین وزن ریشه (0/54 گرم) و وزن شاخساره (7/53 گرم) متعلق به قلمه های بدون پاشنه با قطر 0/5 میلی متر بود که تیمار زخم زنی روی آنها اعمال شده بود، هر چند که قلمه های با قطر 0/5 میلی متر از میانگین درصد زنده مانی کمتری در مقایسه با قلمه های با قطر 0/3 میلی متر برخوردار بودند. بطور کلی و براساس مجموع صفات اندازه گیری شده در این پژوهش، قلمه های با قطر 0/3 میلی متر، زخم زنی شده و بدون پاشنه نشاء های مناسب تری تولید نمودند.