به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بر عملکرد مادهخشک، درصد اسانس و برخی خصوصیات فیزیولوژیک اکوتیپ های بومی آویشن دنایی (Thymus daenensis subsp. daenensis)، آزمایشی بهصورت کرت های یک بار خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی، در سال زراعی1392در کرج به اجرا درآمد. در این پژوهش، هشت اکوتیپ آویشن دنایی جمع آوری شده از مناطق مختلف، تحت سه تیمار آبیاری نرمال (آبیاری تا گلدهی کامل)، قطع آبیاری در مرحله رویشی و قطع آبیاری در مرحله گلدهی، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که واکنش اکوتیپ های مختلف به تیمارهای اعمالشده، از نظر درصد اسانس، میزان مادهخشک، کلروفیل، کاروتن، پرولین و فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکورباتپراکسیداز، گلوتاتیونپراکسیداز و پلیفنلاکسیداز متفاوت بود. بین درصد اسانس و ماده خشک با کلروفیل، کاروتن، پرولین و میزان فعالیت آنزیم های اندازه گیریشده، همبستگی معنی داری مشاهده نگردید. بیشترین عملکرد ماده خشک (27/17 گرم بهازای تک بوته) در اکوتیپ خانه میران بالا، تحت آبیاری نرمال و بیشترین درصد اسانس (2/6 درصد) در اکوتیپ ملایر 2، تحت تیمار قطع آبیاری در مرحله رویشی، مشاهده گردید. اکوتیپ اراک، دارای بیشترین عملکرد اسانس، در هر دو شرایط تنش آبی بود.
