جلال خدائی

صدمات مکانیکی در محصولات کشاورزی پدیده ای است که شرایط را برای ایجاد ضایعات فراهم می سازد. بر این اساس شناسایی شرایط و عواملی که بر وقوع صدمات مکانیکی در محصولات کشاورزی موءثرند نهایتاً به کاهش ضایعات در این بخش منجر خواهد شد. در این تحقیق، استحکام فشاری، تنش های نرمال و برشی وارد بر دانهء دو رقم متداول برنج قهوه ای(هاشمی و علی کاظمی)، در دو سطح محتوی رطوبتی دانه(8 و w.b. 12%)، تحت زوایای مختلف بین نیروی وارده و امتداد سطح قرار گیری دانه(15، 30، 45، 60، 75 و 90 درجه) در دو موقعیت قرارگیری دانه بر روی سطح و چهار سطح سرعت بارگذاری در محدودهء mm/min 1 تا mm/min 75/4 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که بطور کلی سرعت بارگذاری و موقعیت قرارگیری دانه روی سطح شیبدار اثرات معنی داری بر مقادیر کلیهء خواص مکانیکی ندارند، در حالی که اثر رطوبت بر تمام خواص مکانیکی دانه معنی دار است. نتایج این تحقیق نشان داد که اثرات اصلی شامل رقم، محتوی رطوبتی دانه و زاویه تمایل سطح بر استحکام فشاری، تنش نرمال و برشی دانه در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری وجود دارد. با کاهش محتوی رطوبتی دانه از 12 به w.b. 8% میانگین استحکام فشاری دانه بطور معنی دار از N 848/54 به N 469/80 افزایش معنی داری داشته است و میانگین تنش های نرمال و برشی وارد بر دانه به ترتیب از 976/12 به 2N/mm 097/20 و 654/5 به2N/mm 984/8 افزایش معنی داری داشته اند. با افزایش زاویه بین امتداد نیروی وارده و تمایل سطح قرارگیری دانه از 15 درجه الی 90 درجه، تنش نرمال دانه بطور خطی افزایش یافته و تنش برشی دانه به ازای زاویهء 45درجه بیشینه شده است.