1404/09/14
سیدجمال بارخدا

سیدجمال بارخدا

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
شاخص H:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
اسکولار:
پست الکترونیکی: j.barkhoda [at] uok.ac.ir
اسکاپوس: مشاهده
تلفن:
ریسرچ گیت:

مشخصات پژوهش

عنوان
چالش‌ها و قابلیت‌های تنوع فرهنگی در مدارس چند فرهنگی ایران: روایتی از تجربه مدیران
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
"تنوع فرهنگی" " مدیران مدارس" سازمان‌های آموزشی"
سال 1404
مجله مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی
شناسه DOI
پژوهشگران سیدجمال بارخدا ، مریم سادات قریشی خوراسگانی ، سیروس مرادخواه

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پذیرش تنوع فرهنگی در سازمان‌های آموزشی ایران از منظر مدیران آموزشی انجام شده است.در ایران(استان کردستان - سنندج) ، تنوع قومیتی و زبانی ایجاد فرصت های ارزشمندی برای آموزش چندفرهنگی بعنوان یک فرصت در مدارس فراهم کرده است. مدارس می توانند با برگزاری جشن های فرهنگی، معرفی میراث فرهنگی محلی و همکاری با نهادهای فرهنگی بومی، درک متقابل و همدلی میان دانش آموزان را ترویج کنند. این تنوع ناشی از تفاوت‌های قومی، زبانی، مذهبی و اجتماعی فراگیران و کارکنان آموزشی در ایران می‌باشد.در استان کردستان و به ویژه در شهر سنندج به عنوان مرکز این استان، تنوع قومیتی و زبانی ایجاد فرصت های ارزشمندی برای آموزش چندفرهنگی بعنوان یک فرصت در مدارس فراهم کرده است. پذیرش و مدیریت این تنوع فرهنگی می‌تواند فواید متعددی برای سازمان‌های آموزشی داشته باشد. به عنوان مثال، می‌تواند منجر به افزایش خلاقیت، نوآوری و درک متقابل در این سازمان‌ها شود. بنابراین، این پژوهش از منظرگاه مدیران آموزشی، به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پذیرش تنوع فرهنگی در سازمان‌های آموزشی ایران می‌پردازد. در محیط‌های آموزشی مدارس ایران، تنوع فرهنگی به صورت گسترده‌ای مشاهده می‌شود. این تنوع می‌تواند ناشی از تفاوت‌های قومی، زبانی، مذهبی و اجتماعی بین دانش‌آموزان، معلمان و سایر کارکنان مدرسه باشد. به طور مثال، در مدارس شهرهای چندفرهنگی مانند سنندج، تهران، اصفهان و ...، دانش‌آموزانی از اقوام مختلف مانند فارس، ترک، کرد و... حضور دارند که هر کدام دارای فرهنگ، زبان و آداب و رسوم متفاوتی هستند. مواد و روش: این پژوهش تفسیری و کیفی است که با راهبرد روایت نگاری و خرده راهبرد پیش روایت انجام شد. مشارکت‌کنندگان این پژوهش مدیران مدارس شاغل در مدارس (کردستان) بودند، برای این کار از سوی آموزش و پرورش لیستی از مدیران این منطقه که تجربیات زیادی در این عرصه داشتند، دریافت گردید که 20 نفر «10 مرد و 10 زن» از آنان که در سال تحصیلی 1402-1403 شاغل بودند، به روش نمونه‌گیری متوالی یا متواتر و هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری دعوت به مصاحبه شدند. ملاک و معیار انتخاب آنان، داشتن تجربه‌های ژرف محیط مدارس با تنوع فرهنگی بالا بود.. همچنین برای گردآوری داده‌ها از یک منشور مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده گردید،. افزون بر این، کدگذاری داده‌ها با استفاده از الگوی براون و کلارک . و سرانجام داده‌های گردآوری شده با نرم افزار MAXQDA 20 تجزیه و تحلیل شدند.از تحلیل مضامین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها به دنبال یک فرآیند شش مرحله‌ای بهره گرفته شد که بر اساس آن تلاش گردید تا مضامین پایه، مضامین سازماندهنده و مضامین فراگیر استخراج گردد، همچنین این روش در ابتدا توسط براون و کلارک (2012) توسعه یافت. این فرآیند منجر به آشنایی، کدگذاری، تولید مضامین، بررسی مضامین، تعریف و نامگذاری مضامین و در نهایت تهیه گزارش شش مرحله ای است که آنها برای جمع بندی مناسب داده‌ها معرفی کردند. بحث و نتیجه گیری: در این تحقیق، توجه به روایت‌های مدیران مدارس از مفهوم تنوع فرهنگی در محیط مدرسه مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، محققان سه پرسش اصلی را مورد بررسی قرار دادند: اول، درک و تصور مدیران از مفهوم تنوع فرهنگی؛ دوم، فرصت‌ها و قابلیت‌های اساسی مرتبط با مفهوم تنوع فرهنگی؛ و سوم، موانع و چالش‌های موجود در پی مفهوم تنوع فرهنگی در محیط مدرسه. مدیران باور داشتند که برای دستیابی به این مفهوم، شناخت کافی از نحوه فعالیت یادگیرندگان و پذیرش تنوع فرهنگی در بافت مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است. نتایج: نتایج نشان داد که چهار فرا روایت تحت عناوین غنای فرهنگی، هویت فرهنگی، تبادل فرهنگی و همدلی فرهنگی از درک و تصور مفهوم تنوع فرهنگی قابل احصاء بود. با وجود گوناگونی فرا روایت‌ها، چالش اساسی در پی مفهوم تنوع فرهنگی مستلزم تعصبات فرهنگی، نیازهای متنوع فرهنگی، عدم آشنایی فرهنگی موانع ارتباطی فرهنگی است. و نهایتا تاکید آنان در ضمن قابلیت ها و فرصتها بر مفاهیمی نظیر تبادل دانش و تجربیات، توسعه مهارت‌های بین‌فرهنگی، ایجاد احساس تعلق و همبستگی، بهبود کیفیت آموزش بود که مشارکت‌کنندگان بدان تاکید می‌ورزیدند.