در این تحقیق، شیوه ای نوین جهت ارزیابی و بررسی مسأله تشکیل سلول در شرایط عدم قطعیت ارائه شده است. برای این منظور با به کارگیری ابزارهای فرآیند های تصادفی، تئوری صف و تئوری گراف مشخصات و شرایط یک سیستم تولیدی - مونتاژی در مسأله تشکیل سلول در نظر گرفته شده است. به منظور بررسی اثرات سیستم تولیدی پایه در مسأله تشکیل سلول، سیستم های مونتاژی به صورت یک شبکه باز صف مدل سازی شده اند. در شبکه طراحی شده، هر گره به عنوان یک ایستگاه خدمت دهی در نظر گرفته شده است و هر ایستگاه شامل عملیات تولیدی یا مونتاژی است. فرض شده که سیستم تولیدی، قابلیت تولید چند محصول متفاوت را دارا باشد. یکی دیگر از فرضیات کلیدی که در کمتر تحقیقی در نظر گرفته شده، فرض چرخش در شبکه مسیر های عملیاتی محصولات سیستم مونتاژی است. این اثرات در دو دسته اثرات مبتنی بر هزینه و اثرات مبتنی بر زمان توسط دو مدل برنامه ریزی عدد صحیح، بررسی شده اند. مدل نسخت که یک مدل یک هدفه است، اثرات زمانی سیستم تولیدی پایه را بر مسأله تشکیل سلول در نظر می گیرد. مدل دوم که از تعمیم مدل اول به دست آمده است، تابع دیگری را جهت کمینه کردن هزینه کل سیستم تولید سلولی، به مدل می افزاید. جهت حل مدل اول، از الگوریتم های فراابتکاری متعارفی همچون الگوریتم ژنتیک و الگوریتم ممتیک استفاده شده است. همچنی در حل مدل دوم، یک الگوریتم حل دقیق تحت عنوان Є-Constraint توسعه داده شده است. نتایج حل مثال های عددی، کارایی بالای الگوریتم های حل توسعه داده شده را نشان می دهند.
