جهانشیر امینی

بیماری پژمردگی فوزاریومی یکی از مهمترین بیماری‌های گوجه‌فرنگی است که بطور جدی کشت و توسعه این محصول را در سراسر جهان تهدید می‌کند. در این مطالعه توان بیوکنترلی چهار اندوفیت قارچی بازیدیومیستی جداسازی شده از گندم و یولاف وحشی شامل Rhizoctonia endophytica M32، R. zeae M9، Fomes inzengae و Coprinopsis urticicola M2 ، علیه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه‌فرنگی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاه ابتدا هویت و نژاد بیمارگر با استفاده از استنباط فیلوژنی و آغازگرهای اختصاصی مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه با استفاده از آزمون‌های آزمایشگاهی و گلخانه‌ای شامل کشت متقابل، تولید متابولیت فرار، کشت داخل گلدان و آزمون‌های تقسیم و برش ریشه توانایی آنتاگونیستی اندوفیت‌ها در بازدارندگی از رشد بیمارگر و امکان القای مقاوت در گیاه مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از شواهد مولکولی هویت و نژاد بیمارگر بصورت Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici نژاد 3 تعیین گردید. آزمون‌های آزمایشگاهی نشان داد که هر چهار آنتاگونیست سبب کاهش معنی‌دار رشد پرگنه قارچ بیمارگر در آزمایش‌های کشت متقابل (16 تا 33 درصد) و متابولیت فرار (8 تا 17 درصد) شدند. بررسی‌های انجام شده در شرایط گلخانه نیز نشان داد که تنها جدایه C. urticicola M2 به طور معنی‌داری سبب کاهش شدت بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی و افزایش فاکتورهای رشدی گیاه گردید. مکانیسم‌ اصلی کاهش شدت بیماری توسط C. urticicola M2 تحریک سیستم دفاعی گیاه و القای مقاومت در گیاه گوجه‌فرنگی تشخیص داده شد . این تحقیق اولین گزارش از ارزیابی توان بیوکنترلی قارچ C. urticicola M2 در بازدارندگی از بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه‌فرنگی است.