جهانشیر امینی

بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی یکی از بیماری های مهم گوجه فرنگی است که کشت این گیاه را در سراسر جهان محدود کرده و توسط قارچ Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici ایجاد می شود. در این تحقیق چهار قارچ اندوفیت شامل Rhizoctonia endophytica، R. zeae، Fomes inzengae و Coprinopsis sp. جداسازی شده از خانواده گندمیان، علیه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این منظور توانایی آنتاگونیستی این اندوفیت ها علیه قارچ بیمارگر در شرایط آزمایشگاه با آزمایش های کشت متقابل و متابولیت فرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که هر چهار آنتاگونیست سبب کاهش معنی دار رشد پرگنه قارچ بیمارگر در آزمایش های کشت متقابل (83/32-66/15) و متابولیت فرار (89/16-04/8) شدند. بررسی های انجام شده در شرایط گلخانه نشان داد که فقط جدایه Coprinopsis sp. به طور قابل توجهی سبب کاهش شدت بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی می شود. همچنین این سویه با تولید هورمون های محرک رشد اکسین و جیبرلین باعث بهبود فاکتورهای رشدی گوجه فرنگی شد. این قارچ توانست به بافت های ریشه گوجه فرنگی نفوذ و آن ها را کلنیزه نماید. نتایج حاصل از آزمایش های تقسیم ریشه و Cutting system نشان داد که این قارچ با نفوذ و کلنیزاسیون ریشه های گیاه سبب تحریک سیستم دفاعی گوجه فرنگی و کاهش شدت بیماری می گردد. این تحقیق اولین گزارش از تاثیر کنترل زیستی قارچ Coprinopsis sp. روی بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی است.