جمیل امان اللهی

اخیراً تواتر زمانی و دامنه تأثیر طوفان های گرد و غباری که از کشور عراق وارد ایران می شود افزایش یافته است. در این تحقیق به کمک دانش سنجش از دور، ضمن تعیین مناطق اولیه تولید این طوفان ها، تأثیر تغییرات پوشش گیاهی در این مناطق بر ایجاد پدیده گرد وغبار مورد بررسی قرار گرفت. از تصاویر ماهواره مودیس و لندست 5 TM به ترتیب برای شناسایی مناطق اولیه ایجاد طوفان و بررسی تغییرات پوشش گیاهی این مناطق استفاده شد. تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از شاخص NDVI که از باندهای 3 و4 ماهواره لندست به دست می آیند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج موید آن بود که مناطق اولیه ایجاد طوفان های گرد و غبارمناطق غرب و جنوب غربی ایران؛ بیابان های جنوبی حاشیه رودخانه فرات در داخل خاک کشور سوریه و ادامه ی آن در خاک کشور عراق تا بیابان های استان النبار و بیابان های شمال عربستان می باشند. نتایج حاصل از شاخص NDVI نشان داد که در تمامی این مناطق به جز مناطق مرزی بین دو کشور سوریه وعراق، در بازه زمانی سال های 1370 تا 1388 وسعت اراضی با پوشش گیاهی خیلی ضعیف بین 44/2 تا 65/20 درصد افزایش یافته است. در حالیکه مساحت سطوح آبگیر در همین دوره زمانی در مناطق جنوبی کشور سوریه و مناطق مرزی این کشور با عراق به ترتیب 6320 و 4397 هکتار کاهش یافته است. از نتایج حاصل از این مطالعه می توان نتیجه گرفت که یکی از عوامل مهم محیطی مؤثر در پدید آمدن طوفان های گرد و غبار اخیر، کاهش پوشش گیاهی در اراضی اولیه تولید این نوع ازطوفان هاست