رودخانه ها از آسیب پذیرترین اکوسیستم ها در جهان هستند، به همین دلیل تعیین و تامین حداقل نیاز آبی محیط زیستی برای حفظ کارکردهای اکولوژیک آنها و همینطور حفظ سلامت اکوسیستم رودخانه ها موضوع بسیار پیچیده ای از نظر: علمی و فنی، مدیریتی، اجرائی و در نهایت اجتماعی و اقتصادی است. به منظور تعیین نیاز آبی محیط زیستی رودخانه آزاد که یکی از رودخانه های مهم استان کردستان است پژوهش حاضر با استفاده از مدل PHABSIM صورت گرفت. در این پژوهش صحت داده های رودخانه های بالا دست در مقایسه با رودخانه ی پایاب سد در برآورد میزان نیاز آبی محیط زیستی مورد آزمون قرار گرفت. در این راستا داده های عمق مناسب آب، سرعت مناسب آب و شاخص کف بستر مناسب رودخانه برای زیست گونه ی شاخص ماهی در ماه های دی، بهمن و اسفند سال 1397 و فروردین و اردیبهشت سال 1398 بعنوان داده ورودی مدل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در روش استفاده از داده های بالا دست میزان نیاز آبی محاسبه شده برای فروردین و اسفند ماه به ترتیب برابر با m3/s 7/6 و m3/s 7/4 است و همین میزان نیاز بر اساس داده های خود رودخانه ی آزاد به ترتیب برابر با m3/s 4/4 و m3/s 2/4 است این در حالی است که میزان جریان مینیمم رودخانه در بازه زمانی 1366 تا 1389 برابر با m3/s 327/7 و m3/s779/7 است که این امر نشان می دهد داده های به دست آمده از روش جمع نیاز آبی سر شاخه ها در مقایسه با برآورد نیاز آبی در خود رودخانه دارای نزدیکی بیشتری به حداقل جریان در بازه ی زمانی 1366 تا 1389 است.
