اثر آنتاگونیستی (ضدیت) دو جدایه J1 و J2 قارچ Trichoderm harzianum جدا شده از خاک مزارع آفتابگردان ارومیه، سه جدایه J3، J4 و J5 قارچ T. harzianum جدا شده از خاک مزارع آفتابگردان خوی و جدایه های T. virens، T. harzianum (J6)، T. viride (E1) و T. viride (E2) جدا شده از بستر قارچ خوراکی روی عامل پوسیدگی طوقه و ریشه آفتابگردان (Sclerotinia minor) در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور مکانسیم میکوپارازیتیسم (Mycoparasitism)، قدرت رقابت ساپروفیتی، قدرت کلنیزاسیون، تاثیر ترشحات فرار (Volatile antibiotics) و غیر فرار (Culture filtrate) جدایه های فوق روی قارچ S. minor مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات میکروسکوپی نشان داد که تمامی جدایه ها از طریق مکانیسم آنتی بیوزز (Antibiosis) باعث لیز و متلاشی شدن هیف های S. minor می شوند. از بین نه جدایه فوق الذکر T. virens از نظر قدرت رقابتی ساپروفیتی بهتر از سایر جدایه ها عمل کرده و پس از چهار روز کل سطح پرگنه S. minor را پوشانده و از تشکیل اسکلروت جلوگیری کرده و جدایه های T. virens و T. harzianum (J1) از نظر قدرت کلنیزاسیون به ترتیب روی کشت 3 و 14 روزه S. minor بهتر از سایرین عمل کرده بطوریکه T. virens پس از چهار روز کل سطح پرگنه S. minor را پوشانده و از تشکیل اسکلروت جلوگیری کرد و T. harzianum نیز پس از پنج روز کل اسکلروت ها را کلنه کرده و پس از ده روزه همه اسکلروت ها را لیز و متلاشی نمود. در آزمایش تاثیر ترکیبات فرار نیز جدایه T. harzianum (J1) با 42/90 درصد جلوگیری از رشد پرگنه بیشترین تاثیر را داشته و در مورد تاثیر ترشحات مایع خارج سلولی در جلوگیری از رشد پرگنه و جوانه زنی میسلیوژنیک اسکلروت های قارچ S. minor جدایه T. harzianum (J6) با 47/86 درصد جلوگیری از رشد پرگنه و ایجاد بیشترین تاخیر در جوانه زنی کلیه اسکلروت ها بیشترین عملکرد را از خود نشان داد.
