به منظور کنترل بیولوژیک قارچ Sclerotinia sclerotiorum، عامل پوسیدگی طوقه و ریشه آفتابگردان در شهرستان ارومیه، نه جدایه قارچ تریکودرما شامل دو جدایه J1 و J2 قارچ Trichoderm harzianum جدا شده از خاک مزارع آفتابگردان ارومیه، سه جدایه J3، J4 و J5 قارچ T. harzianum جدا شده از خاک مزارع آفتابگردان خوی و جدایه های T. virens، T. harzianum (J6)، T. viride (E1) و T. viride (E2) جدا شده از بستر قارچ خوراکی انتخاب شدند. جدایه های مذکور از نظر قدرت پارازیتیسم، قدرت رقابت ساپروفیتی، قدرت کلنیزاسیون، تاثیر متابولیت های فرار و غیر فرار روی S. sclerotiorum مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعات میکروسکوپی نشان داد که تمامی جدایه ها با مکانیسم آنتی بیوزز (Antibiosis) باعث لیز و متلاشی شدن هیف های S. sclerotiorum می شوند. جدایه های J1 و J6 قارچ T. harzianum و E1 و E2 قارچ T. viride همچنین از طریق پارازیتیسم هیفی و پیچش به دور هیف های S. sclerotiorum باعث انقباض، تغییر شکل، تغییر رنگ و تخریب هیف های S. sclerotiorum شدند. بعلاوه T. harzianum (J1) با ایجاد انشعابات هیفی به طور مستقیمهیف های S. sclerotiorum را سوراخ کرده و باعث متلاشی شدن هیف ها شد. از نظر قدرت رقابتی ساپروفیتی جدایه های T. virens و T. harzianum (J6) بهتر از سایر جدایه ها عمل کرده و به ترتیب پس از 5 و 6 روز تماس سطح پرگنه S. sclerotiorum را پوشانده و از تشکیل اسکلروت جلوگیری کردند. جدایه های J1 و J6 قارچ T. harzianum از نظر قدرت کلنیزاسیون قدرت بیشتری نسبت به سایر جدایه ها داشته و به ترتیب پس از 6 و 8 روز پرگنه S. sclerotiorum را پوشانده و از تشکیل اسکلروت ها جلوگیری کردند. تاثیر ترکیبات فرار T. harzianum (J1) با 77/77% جلوگیری از رشد میسلیومی بیشتر از سایر جدایه ها بود. تاثیر ترشحات مایع خارج سلولی T. harzianum (J6) با 88/78% بازداری از رشد و ایجاد بیشترین تاخیر در جوانه زنی میسلیوژنیک اسکلروت های S. sclerotiorum از سایر جدایه ها بیشتر بود.
