جعفر عبداله زاده

بیماری شانکر سیب در چند سال اخیر در مناطق عمده کشت سیب و به خصوص در استان آذربایجان غربی و شهرستان سمیرم استان اصفهان گسترش زیادی پیدا کرده است و در حال حاضر یکی از بیماری های مهم سیب در کشور می باشد. بنابراین به منظور شناسایی عوامل قارچی ایجاد کننده ی شانکر سیب در سه منطقه عمده کشت این محصول (آذربایجان غربی، سمیرم و دماوند)، در تابستان 1391 از باغات متعددی نمونه برداری به عمل آمد. پس از انجام مراحل جداسازی و خالص سازی، در مجموع 90 جدایه خالص‎سازی گردید. از جدایه های خالص شده 68 جدایه جهت انجام آزمون بیماری زایی روی شاخه بریده انتخاب شدند، سپس جدایه های بیماری زا روی شاخه بریده، براساس ویژگی های مورفولوژیکی و داده های مولکولی حاصل از تکثیر ناحیه ی ITS1-5.8S-ITS2، در سطح گونه شناسایی شدند. در مجموع 4 گونه شامل Cytospora cincta (گونه غالب در سه منطقه مورد نمونه برداری با فراوانی 40 درصد) ، Neoscytalidium hyalinum (جدا شده از باغات سمیرم و خمینی شهر استان اصفهان با فراوانی 30 درصد) ، Diplodia bulgarica (جدا شده از باغات استان آذربایجان غربی با فراوانی 20 درصد) و Eutypa lata (جدا شده از باغات شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی با فراوانی 10 درصد) شناسایی شدند. گونه ی E. lata برای اولین بار از روی سیب در این تحقیق از ایران گزارش می شود. توانایی بیماریزایی هر یک از گونه های شناسایی شده روی نهال های دو ساله رقم زرد لبنانی ((Golden delicious در شرایط مزرعه بررسی شد. نتایج این آزمون پس از شش ماه (از 5 خردادماه تا 8 آذرماه 1392) نشان داد که سه گونه قادر به ایجاد علائم شانکر هستند. از نظر شدت علائم سه گونه: N. hyalinum، D. bulgarica و C. cincta به ترتیب در درجه اول تا سوم اهمیت قرار گرفتند. همچنین اثر دماهای مختلف 10، 15، 20، 25، 30، 35 و40 درجه سلسیوس روی رشد شعاعی گونه های شناسایی شده روی محیط کشت PDA بررسی شد و نتایج نشان داد که دماهای بیشینه، بهینه و کمینه به ترتیب برای گونه N. hyalinum، 40، 30 و 10 درجه سلسیوس، برای گونه ی D. bulgarica 30، 25 و 10 درجه سلسیوس و برای گونه E. lata 30، 25-20 و کمتر از 10 درجه سلسیوس و برای گونه ی C. cincta 28-27، 20-15 و کمتر از 10 درجه سلسیوس می باشند.