ایرج طهماسبی خورنه

به منظور بررسی پاسخ فیزیولوژیکی گیاهچه های ذرت به دماهای خارج از آستانه گیاه در غلظت های سالیسیلیک اسید، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (شرایط کنترل شده اتاقک رشد) در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه کردستان درسال 1392 اجرا شد. عامل اول پنج سطح دما (25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس) و عامل دوم چهارسطح محلول پاشی سالیسیلیک اسید(صفر، 1.5، 2.5 و 5 میلی مولار) بود. نتایج بیانگراثر معنی دار سالیسیلیک اسید، دما (P<0.01) و برهم کنش این دوعامل بر ظرفیت فتوسنتزی (سطح و وزن خشک برگ، رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کل)) وصفات بیوشیمیایی (نشت یونی برگ و پرولین) بود. محتوای نسبی رطوبت برگ تحت برهمکنش دما و سالیسیلیک اسید قرار نگرفت. با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید محتوای نسبی رطوبت برگ روندی افزایشی و با افزایش دما روندی کاهشی داشت. بر اساس نتایج برهم کنش تحت دماهای بالاتر از 35 درجه سلسیوس ( 40 و 45 درجه سلسیوس) ظرفیت فتوسنتزی و محتوای نسبی رطوبت برگ کاهش و نشت یونی و پرولین افزایش یافت. نتایج همچنین نشان داد تا دمای 35 درجه سلسیوس افزایش غلظت سالیسیلیک اسید تا پنج میلی مولار و تحت دماهای 40 و 45 درجه سلسیوس، تا 2.5 میلی مولار باعث بهبود سطح برگ، رنگیزه های فتوسنتزی و افزایش پرولین بود. با توجه به نتایج کلی تحت دماهای خارج از آستانه تحمل، گیاهچه های ذرت دچار تنش شدید شدند و سالیسیلیک اسید تا غلظت 2.5 میلی مولار تاحدودی باعث تعدیل تنش گرمایی شد. پیشنهاد می شود این آزمایش پس از چند بار تکرار آزمایشگاهی در سطح مزرعه تحت تاریخ های مختلف کشت از نظر دمایی اجرا شود.