تحقیق حاضر بر اساس اصول و روشهای واجشناسی بهینگی به بررسی فرایند آوایی تضعیف به ویژه نوع صفیریشدگی آن، یعنی تبدیل یک همخوان انسدادی به یک همخوان سایشی یا ناسوده، در گویش کردی سنندجی میپردازد. بررسی و تحلیل دادهها نشان میدهد که فرایند مذکور در همۀ جایگاههایی که تحت عنوان ضعیف شناخته میشوند، یعنی جایگاههای آغازۀ هجا، پایانۀ هجا و میان-واکهای و با یکی از انگیزههای رسایی (در خوشههای دوهمخوانی پایانۀ هجا و به منظور حفظ انطباق آنها با اصل توالی رسایی)، یا همگونی در میزان رسایی با یک آوای مجاور که از میزان رسایی بالاتری برخوردار است، به وقوع میپیوندد. اما در نوع خاصی از تضعیف در این گویش که عمدتاً محدود به بافتهای واجی میشود و بافتهای صرفی مانع اعمال آن میشوند، با وجود یکسانی انگیزۀ وقوع، یعنی همگونی در میزان رسایی، تغییر نه در نوع انسداد بلکه در میزان آن در یک آوای واحد رخ میدهد.
