1403/09/01
حسن سرباز

حسن سرباز

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 6593
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: سنندج- دانشگاه کردستان- دانشکده ادبیات و زبان های خارجی- گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل بینامتنی دینی در رمان های «عمالقه الشمال» و «لیالی ترکستان»نجیب الکیلانی
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
ادبیات داستان، بینامتنی دینی، نجیب الکیلانی، عمالقه الشمال، لیالی ترکستان
سال 1391
پژوهشگران محمود احمد پور(دانشجو)، حسن سرباز(استاد راهنما)، هادی رضوان(استاد مشاور)

چکیده

بینامتنی یکی از گرایشات نقد جدید به شمار می رود که از تعامل میان متون بحث می کند. در این رویکرد نقدیکه به «تناصّ» نیز شهرت دارد، متن از لحاظ ارتباطی که با متن های دیگر دارد مورد بررسی قرار می گیرد، چرا که بر اساس این نظریه هیچ متنی مستقل نبوده، بلکه فراخوانی از متون دیگر می باشد.گرچه نظریه ی بینامتنی اشتراکات فراوانی با اصطلاحات بلاغت قدیم عربی از جمله اقتباس، تضمین، سرقات و... دارد، اما ناقدان معاصر تفاوت هایی بین آن ها قائلند. یکی از حوزه های بینامتنی، «بینامتنی دینی» می باشد که منظور از آن تداخل متن های دینی منتخب از قرآن کریم، حدیث شریف، شخصیت ها، حوادث، احکام و مفاهیم دینی با متن اصلی است به گونه ای که این متون با ساختار متن اصلی هماهنگ بوده و هدف فکری یا هنری یا هردو را با هم ایفا کند. نجیب الکیلانی(1995م)رمان نویس، شاعر و نظریه پرداز عرصه ی ادبیات اسلامی است. او آثارش را در راستای نشر مفاهیم اسلامی تالیف کرده و با تالیف تعداد زیادی رمان، کتاب و مقاله خدمات فراوانی به ادبیات اسلامی معاصر نموده است. رمان های کیلانی آینه ی تمام نمای عقاید اسلامی و دیدگاه های سیاسی و اجتماعی او می باشند. او همچون نویسنده ای متعهد از منابع اصیل اسلامی جهت پایه ریزی رمان هایش الهام می گیرد و در آثارش پیام استقلال، آزادی و بازگشت به هویت اسلامی برای جوامع اسلامی را دارد. کیلانی دو رمان تاریخی «عمالقه الشمال» و «لیالی ترکستان»را پیرامون بحران هایی که نیجریه و ترکستان شرقی در قرن بیستم شاهد بودند، تالیف کرده است. و در آن ها با رویکرد اسلامی خود، عقاید، مفاهیم و دیدگاه های اسلامی خود را بیان نموده است. بینامتنی دینی در این دو رمان در دو سطح مستقیم و غیر مستقیم جریان دارد. بینامتنی مستقیم شامل، بینامتنی با قرآن، احادیث نبوی، شخصیت های دینی، حوادث تاریخ اسلام و احکام شرعی می باشد.او غالبا آن دسته از مفاهیم را به طور مستقیم در رمان آورده که هرکدام به نوبه ی خود یک اصل مهم اسلامی به شمار می روند، همچنین او شخصیت های دینی و نیز حوادث تاریخی ویژه ای را برای راساندن پیام خود به مخاطب انتخاب نموده است. در بینامتنی غیر مستقیم نیز نویسنده در قالب نماد و نقاب به بیان دیدگاه های اسلامی خود پرداخته است. از جمله این نمادها نام رمان ها و توصیف برخی حالات و شخصیت ها می باشد که در حیطه ی بینامتنی غیر م