چکیده پیامبر اعظم (ص) شخصیت والایی است که آفریدگار هستی وفرشتگان بر او درود می فرستند ومؤمنان را نیز بدین درود فرمان می دهد،(سوره احزاب/56) واز روی دوستی به جان او وشهر ودیاری که در آن دیده به جهان گشوده است قسم یاد می کند.(سوره حجر/72) و(سوره بلد/1-2) پیامبر (ص) نیکو سیرتی است که پروردگار هستی خلق وخوی پسندیده ی اورا ستوده،(سوره قلم/4) وهدایتگری است که خداوند اورا سراج منیر نامیده، (سوره احزاب/46) ورحمت للعالمین خوانده، (سوره انبیا/107) واطاعت از اورا همانند اطاعت از خود دانسته است.(سوره نساء/80) با چنین توصیفات وتعریفات الهی، ستایش جمال وکمال این ستوده ی خداوند از عهده ی کسی بر نیاید وبه قول ابن فارض: أری کلَّ مدح فی النبیّ مقصِّرا وإن بالغ المُثنی علیه وأکثرا إذاللهُ أثنی بالذی هو أهله علیه فما مقدارُ ما تمدح الوری (ابن الفارض، بی تا،ص231) ولی با وجود این شاعران وسخنوران ملل مختلف اسلامی ترک ثنای دوست را روا ندانسته وهر یک متناسب با شأن ومرتبه ی خویش نه در خور مقام ومنزلت آن حضرت زبان به ستایش وی گشوده وتلاش نموده اند که زوایای مختلف زندگی پیامبر اعظم (ص) وارزش های والای الهی وانسانی او را به تصویر بکشند. مولانا هم که به عظمت وجایگاه والای پیامبر گرامی اسلام (ص) وارزش های الهی وانسانی او واقف است، آن حضرت را بهترین الگو واسوه ی کمال وترقی می بیند وبه توصیف شخصیت وبیان برخی از فضایل وشمایل او می پردازد. این مقاله بر آن است که با روش توصیفی وکتابخانه ای سیمای پیامبر اعظم (ص) را در مثنوی معنوی مولانا مورد بررسی قرار دهد وجلوه هایی از تصویر گری شاعرانه وعارفانه وی را در باره ی پیامبر (ص) (ص) مورد تحلیل قرار دهد ومیزان موفقیت شاعر را در ترسیم شخصیت پیامبر (ص) ومیزان تطابق آن با قرآن وسنت وکتاب های سیره نشان دهد. این پژوهش به این نتیجه رسیده است که مولانا بر خلاف سنایی، عطار، وجامی بخش خاصی از مثنوی را به توصیف سیمای پیامبر (ص) اختصاص نداده بلکه بطور پراکنده و به اقتضای حال ومقام به آن پرداخته است ودر نعت پیامبر (ص) به قرآن وسنت وکتاب های سیره نظر داشته وبه ظاهر شریعت ملتزم بوده است. واژه های کلیدی: مولانا، مثنوی معنوی، مدایح نبوی، سیمای پیامبر (ص).
