رمان «کفاح طیبه» آخرین رمان تاریخی نجیب محفوظ است که در آن یکی از مقاطع حساس تاریخ مصر باستان یعنی دوران جنگ مصریان با استعمارگران هکسوس و آزاد سازی سرزمین مصر از دست اشغالگران به تصویر کشیده شده است. نجیب محفوظ در این رمان از شخصیت های تاریخی به عنوان نقابی برای شخصیت های معاصر استفاده کرده است. وی با ترسیم این شخصیت ها تنها در پی نقل حوادث تاریخی نیست، بلکه با آمیختن حقایق تاریخی با تخیل ادیبانه قصد احیا کردن دوران خاصی از تاریخ مصر را دارد. در این پژوهش تلاش شده است که با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی عنصر شخصیت در رمان «کفاح طیبه» نجیب محفوظ مورد بررسی قرار گیرد تا روشن شود که نویسنده در بکارگیری این تکنیک هنری در رمان مذکور تا چه اندازه موفق بوده است و شخصیت ها در جریان حوادث داستان چه نقشی را ایفا کرده اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شخصیت های این رمان شخصیت‌هایی پویا هستند و به صورتی طبیعی توصیف و ترسیم شده اند و به خوبی از عهده وظایف و نقش خود در داستان بر آمده اند. نجیب محفوظ از شخصیت‌های تاریخی برای بیان افکار و عقاید خود و اهداف ملی و میهنی استفاده کرده‌است. شخصیت‌های رمان نماد انسان‌های مبارزی هستند که برای رهایی از سلطه استعمارگران و دستیابی به استقلال و آزادی تلاش می‌کنند و نجیب محفوظ آن ها را به عنوان الگویی شایسته به مصریان معاصر خود عرضه می کند.
