شاخصهای مورفومتریک نقش تعیین کنندهای در پاسخهای هیدرولوژیکی حوضه های آبریز دارند، به همین دلیل توجه ژئومورفولوژیست ها را به خود جلب کرده اند. براین اساس تحقیق حاضر با هدف بررسی اهمیت این پارامترها در سیل خیزی حوضه های آبریز استان کردستان با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام گرفته است. در این تحقیق ابتدا12 شاخص مورفومتریک با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی وابزارGISاستخراج گردید. با استفاده از تحلیل عاملی و دوران متغیرها به روش واریماکس، متغیرها در سه عامل گروه بندی شده که هر یک از متغیرها با توجه به درجه همبستگی سه عامل حدود خود با هر عامل در یکی از عوامل سه گانه قرار گرفتند.78درصد از واریانس و پراکندگی مشاهدات را در بر میگیرد که حجم بسیار بالا و مناسبی به حساب می آید. بر این اساس متغیرهای مساحت، طول حوضه، طول جریان، نسبت بافت و تراکم زهکشی که همبستگی بالایی با عامل اول دارند، در عامل اول قرار گرفته و حدود44درصد از واریانس و پراکندگی مشاهدات را در برمیگیرند که می توان گفت که مؤثرترین متغیرها در سیل خیزی حوضه می باشند که در این بین، متغیرهای مساحت با955/0، طول حوضه با936/0و طول جریان با908/0دارای تأثیر بیشتری درسیل خیزی می باشند. متغیرهای ضریب کشیدگی، شکل حوضه، ضریب فرم، ضریب گردی و ضریب فشردگیدر عامل دوم قرار گرفته و2متغیر فراوانی آبراهه و نسبت انشعاب در عامل سوم قرار میگیرند. پس از تعیین شاخص های با بیشترین همبستگی که در سه گروه مساحت ، شکل و آبراهه نام گذاری شدند اقدام به تحلیل رگرسیون و مدلسازی سیل خیزی حوضه های آبریز گردید. نتایج نشان داد که تحلیل عاملی با استفاده از روش مؤلفه های اصلی می تواند روشی مفید برای گروه بندی و تعیین شاخص های مؤثر در سیل خیزی حوضه های آبخیز باشد.
