هیمن محمدی

چکیده زمینه و هدف: مچ پا شایع ترین محل آسیب دیدگی در 29 رشته ورزشی در میان دخترها و پسرهای دبیرستانی می باشد. در اغلب رشته های ورزشی، پیچ خوردگی مچ پا بعنوان شایع ترین نوع آسیب ورزشی گزارش شده است و شیوع آن در دخترها بیشتر از پسران است. همچنین بیش از 40% پیچ خوردگی های مچ پا منجر به بی ثباتی مزمن مچ پا می شود. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف اپیدمیولوژی بی ثباتی عملکردی ، و مکانیکال مچ پا در میان دختران نوجوان ورزشکار انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر بر روی تمامی دانش آموزان دختر هنرستان ورزش شهرستان سنندج، که دارای معیارهای ورود به تحقیق بوده و تمایل به مشارکت در پژوهش داشتند، صورت گرفت (تعداد112نفر، سن50/0±49/16 سال، وزن 59/11±18/62 کیلوگرم، قد 54/34±7/168 سانتی متر، شاخص توده بدن 01/3±41/18 کیلوگرم بر مترمربع). از پرسشنامه ابزار بی ثباتی مچ پای کامبرلند جهت ارزیابی بی ثباتی عملکردی مچ پا، و از آزمون های تیلت داخلی قاپ، تیلت خلفی قاپ و کشوئی قدامی جهت ارزیابی بی ثباتی مکانیکال مچ پا، و از نرم افزار SPSS نسخه 23 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که 40/30% آزمودنی ها (34 نفر) دارای بی ثباتی مکانیکال مچ پای نگران کننده (درجه 2و3) در پای برتر بودند. درجه بی ثباتی مکانیکال در 25% افراد (28 نفر) صفر، در 60/44% افراد (50 نفر) درجه 1، در 90/25% افراد (29 نفر) درجه 2، و در 50/4% افراد (5 نفر) درجه 3 بود. همچنین 70/27% آزمودنی ها دارای بی ثباتی عملکردی مچ پای نگران کننده (درجه 2و3) در پای برتر خود بودند. شدت بی ثباتی عملکردی مچ پا در 60/36% افراد (41 نفر) صفر، در 70/35% افراد (40 نفر) درجه 1، در 30/14% افراد (16 نفر) درجه 2، و 40/13% افراد (15 نفر) درجه 3 می باشد. نتیجه گیری: در مجموع نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میزان خطر بی ثباتی عملکردی در میان دانش آموزان دختر هنرستان ورزش بسیار بالاست، بطوریکه بیش از یک چهارم آنها دارای بی ثباتی عملکردی نگران کننده مفصل مچ پا (درجه 2و3) هستند. بنابراین خطر پیچ خوردگی و سایر آسیب های مچ پا در این افراد بسیار بالاست. بر همین اساس برنامه ریزی های بلند مدت، به ویژه برنامه های تمرینی جهت بهبود ثبات عملکردی مچ پا همراه با بکارگیری ثبات دهنده های مفصلی از قبیل بانداژ (جهت بهبود ثبات مکانیکال)، اکیدا به این گروه از افراد و مربیان آنها توصیه می گردد. کلیدواژه ها: بی ثباتی عملکردی، بی ثباتی مکانیکال، آسیب مچ پا، اپیدمیولوژی ، ورزشکار