به منظور بررسی اثر تبدیل مراتع به دیمزار بر میزان تغییرات فسفر خاک بخشی از اراضی شهرستان روانسر منطقه مرتع و دیمزاری که قبلا کاربری مرتع داشته و توسط روستاییان به زیر کشت و شخم رفته است به عنوان تیمارهای مطالعاتی انتخاب شدند. دو ترانسکت به طول 100 متر موازی و عمود بر شیب در مستقر شده و در طول هر ترانسکت 10 پلات یک متر مربعی استقرار یافت. نمونه های خاک از عمق 0-15 سانتی متری برداشت و در آزمایشگاه فسفر به روش اولسن اندازه گیری شد . نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی مرتعی و نهایتا تغییر جوامع گیاهی در مرتع سبب تغییر و تحولات عمده در خاک گشت و سبب کاهش 39 درصدی میزان فسفر شد. از آنجایی که فعالیت های کاربری نادرست و تغییر کاربری اراضی و مدیریت بدون شناخت کافی از محیط خاک در طول سالیان متمادی انجام شده باعث اختلال و کاهش توانایی خاک شده است. بنابراین ضمن تاکید بر حساسیت مواد آلی خاک به تغییر کاربری و ارزیابی آن در فعالیت های مدیریتی، پیشنهاد می گردد که در انجام تغییر کاربری مراتع طبیعی، محتاطانه رفتار شود تا سبب کاهش کیفیت خاک نگردد.
