این پژوهش به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی از مرتع به دیمزار بر برخی از مهمترین شاخص های کیفی خاک از قبیل نیتروژن و ذخیره ماده آلی ذره ای در دو استان کرمانشاه (حوزه لیله و حوزه روانسر) و کردستان (حوزه رازآور، کلوچه و مروارید) انجام شد. در اواخر بهار 1391 ، با پیمایش صحرایی در هر حوزه یک مرتع و دیمزاری که دقیقا در مجاور آن قرار گرفته بود، به عنوان محدوده مطالعاتی انتخاب شد. برای نمونه برداری از خاک و پوشش گیاهی، در هر کاربری، دو ترانسکت صد متری (یک ترانسکت عمود بر جهت شیب و یک ترانسکت در جهت شیب) و در طول هر ترانسکت 10 پلات یک متر مربعی به فواصل 10 متر مستقر شد. در هر کاربری، 4 تکرار و در مجموع مناطق 32 تکرار انتخاب شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت از 0 سانتی متری نمونه های خاک برداشت شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون تی استیودنت مستقل استفاده - عمق 25 شد. نتایج نشان داد که در مناطق مورد مطالعه تبدیل مرتع به دیمزار دارای تأثیر معنی دار بر ذخایر نیتروژن و کربن اکوسیستم است، اما نوع و شدت تغییرات به نوع گونه کشت شده (گندم یا نخود) بستگی داشت. به طور کلی، نتایج این بررسی نشان داد که اگر چه تغییر کاربری از مرتع به دیمزار سبب کاهش کیفیت خاک می گردد، اما این اثر منفی را م یتوان با انتخاب نوع کشت تعدیل داد.
