حامد جنیدی جعفری

چرای دام یک ی از مهمترین و متداول ترین نوع کاربری زمین در اراضی مرتعی جهان است و دارای پتانسیل بالا در تغییر میزان ذخیره کربن در چنین اکوسیستم هایی محسوب می شود . در این پژوهش اثر چرا در استان سمنان بررسی شد. بدین Artemisia sieberi بر میزان ترسیب کربن و تثبیت ازت در مراتع با گونه منظور در دو ناحیه پیغمبران و قوشه اقدام به شناسایی مناطق با گونه غالب درمنه دشتی گردید . نمونه برداری 1 متر مربعی و در طول 4 ترانسکت به × از پوشش گیاهی به روش تصادفی سیستماتیک در قالب 40 پلات 1 100 متر انجام شد . در هر پلات درصد پوشش تاج ی، تراکم ، ابعاد هر پایه و میزان لاشبرگ - طول 200 سطحی درمنه ثبت گردید . به منظور تعیین بیوماس اندام هوایی و زیرزمینی اقدام به نمونه برداری کامل از بیوماس اندام هوایی و زیرزمینی گردید . برای مطالعه خاک اقدام به حفر 7 پروفیل در پای بوته های درمنه در هر دو تیمار چرا شده و قرق گردید . نمونه برداری در هر پرو فی ل بر اساس عمق خاک و وسعت ریشه دوانی از 50 سانتی متری از انجام شد . به منظور تعیین رابطه میان خصوصیات اندام - 25 و 75 -50 ،0- 3 عمق 25 هوایی (حجم و وزن اندام هوایی ) و اندام زیرزمینی در هر یک از مناطق از رگرسیون خطی ساده استف اده شد . در نمونه خشک گیاهی و نیز خاک درصد کربن آلی و ازت محاسبه شد . در ادامه وزن کل کربن و ازت ترسیب شده در هکتار محاسبه گردید . مقایسه داده ها با آزمون تی استیودنت مستقل با استفاده از نرم افزار انجام شد . نتایج نشان داد بیشترین میزان کاهش کربن و ازت د ر بخش اندام هوایی به ترتیب با میزان SPSS 62 و 74 درصد در ناحیه پیغمبران و 54 و 61 درصد در ناحیه قوشه رخ داده است . کاهش بیوماس اندام زیرزمینی در ناحیه قوشه به ترتیب 42 و 32 درصد اندازه گیری شد، اما در ناحیه پیغمبران کاهش معنی داری از نظر کربن بیوماس زیرزمینی مش اهده نشد . نتایج بیانگر آن است که چرا قادر به تغییر ذخیره کربن و ازت خاک می باشد، اما میزان این تغییرات وابسته به شدت چرا خواهد بود . هر چند که چرا موجب تغییر معنی داری در ذخیره کربن خاک در ناحیه پیغمبران نشد اما اثر چرا بر کاهش 27 درصدی ذخیره کربن آلی خاک در ناحیه قوشه بیانگر نقش مؤثر این عامل در تغییر محتوی کربن خاک م ی باشد. در مجموع چرای دام بر کربن و ازت ذخیره شده در کل اکوسیستم در ناحیه پیغمبران تأثیر معنی دار نداشت، اما