1403/02/13
حامد جنیدی جعفری

حامد جنیدی جعفری

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 57191892264
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی
نشانی: سنندج- بلوار پاسداران- دانشگاه کردستان- دانشکده منابع طبیعی- گروه مهندسی مرتع و آبخیزداری
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
رهنمود های مدیریت خاکهای شور
نوع پژوهش
کتاب
کلیدواژه‌ها
شوری، تنش شوری، مدیریت خاک، اراضی شور
سال 1399
پژوهشگران حامد جنیدی جعفری ، فاطمه نقی زاده اصل

چکیده

شوری خاک یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در بیابان شدنی اراضی در سرتاسر جهان و به ویژه در اراضی پست و هموار مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می رود. تجمع نمک می تواند موجب ازبین رفتن تمام یا بخشی از توانایی خاک در تأمین آب موردنیاز گیاه شود که نتیجه آن تبدیل شدن اراضی حاصلخیز به بیابان است. در بیشتر مواقع، فرایند شوری زایی موجب تخریب غیر قابل بازگشت ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک می شود. همچنین، شوری زایی خاک یک پدیده فراگیر و محدودکننده تولید پایدار کشاورزی است که در کاهش توان بیولوژیکی خاک و ازبین رفتن پوشش گیاهی نقش دارد. به عبارت دیگر، شوری به عنوان یکی از مهم ترین تنش های محیطی شناخته می شود که تولید محصولات زراعی را تحت تأثیر قرار می دهد و به دلیل کاهش پتانسیل آب خاک در نتیجه تجمع نمک، ایجاد خشکی فیزیولوژیکی در منطقه ریشه و سمیت و عدم تعادل یون ها خسارت های فراوانی به بخش کشاورزی وارد می-سازد. در حال حاضر بیش از 10 درصد اراضی جهان متأثر از انواع و درجه های مختلف شوری است، به طوریکه در حدود 350 میلیون هکتار از این اراضی به طور کامل به بیابان تبدیل شده اند. در این میان، تقریبا 5/2 میلیون هکتار از اراضی جهان در نتیجه دخالت های انسان از زمان توسعه کشاورزی فاریاب دچار شوری شده است. در ایران نیز خاک های شور روز به روز در نتیجه عوامل انسانی مخرب در حال افزایش هستند، به طوریکه در حدود نیمی از اراضی زراعی و باغی کشور دستخوش شوری با درجه های مختلف است. از آنجاکه دخالت های نابجای انسان و مدیریت غیراصولی آب و خاک نقش بسزایی در ایجاد شوری ثانویه خاک دارد، ضروری است که از روش های علمی و کارامد مقابله با شوری زایی برای مدیریت و استفاده صحیح از خاک های شور بهره جست. آگاهی از تجربه های موفقیت آمیز کشورهای مختلف در رابطه با مهار شوری زایی و احیای خاک های شور، که هدف اصلی ترجمه این کتاب است، می تواند به برطرف-کردن این معضل اساسی در کشور کمک کند و الگویی را برای به کارگیری مجدد خاک های غیرقابل استفاده فراهم نماید. امید است که این کتاب در افزایش آگاهی خوانندگان نسبت به پدیده شوری زایی خاک و معرفی روش های مختلف مهار و احیای خاک های شور مؤثر واقع شود.