حسین دانش مهر

چکیده هدف این تحقیق آسیب شناسی تعاونی های تولید روستایی در استان کردستان و شناسایی موانع آن ها می باشد، تا با ارائه راه حل های مناسب بتوان به نقش آن ها در توسعه جوامع محلی ذی نفع امیدوار بود. بر این اساس، با توجه به نظریات مربوط به توسعه محلی، نظام های بهره برداری و برنامه ریزی روستایی و روش تحقیق کیفی به مطالعه تعاونی های تولید استان کردستان پرداخته شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق روش تحقیق کیفی و بویژه رویکرد ارزیابی سریع روستایی (RRA) است و برای تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل تماتیک استفاده شده است. میدان مطالعه این پژوهش، شامل کلیه تعاونی های تولید روستایی ثبت شده در سازمان تعاون روستایی استان کردستان می باشد که با استفاده از نمونه گیری سهمیه ای و پهنه بندی های صورت گرفته به بررسی 9 تعاونی تولید پرداخته شده است. تکنیک های جمع آوری داده ها عبارت اند از: مصاحبه نیمه ساختار یافته، قدم زدن عرضی، سیر تاریخی، ماتریس رتبه بندی، مصاحبه عمیق، بحث گروهی و طوفان اندیشه. بدین ترتیب، در این تحقیق با عنایت به اشباع نظری با 9 نفر مدیرعامل، 13 نفر هیئت مدیره و 30 نفر از اعضاء (کشاورز) مصاحبه به عمل آمده است. داده های جمع آوری شده در قالب به 58 مقوله اولیه، 17 مقوله ثانویه و 3 مقوله اصلی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تعاونی های تولید روستایی مورد مطالعه از آسیب های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی رنج می برند که می توان آن ها را در قالب سه مقوله اصلی فروپاشی سرمایه اجتماعی، شکست سیاست های تعاونی و بحران اقتصادی-مدیریتی دسته بندی کرد. با این همه، راهکار اصلی توسعه تعاونی های تولید در گرو مشارکت محلی و حمایت های دولتی است که متاسفانه هم بخش اول دچار فروباشی اعتماد و عدم مشارکت است و هم سازمان های دولتی در بستر سیاست های خودگردانی تمایل چندانی به حمایت از تعاونی های تولید ندارند