هدیه بدخشان

در این تحقیق، تنوع محتوای آهن و روی دانه در 70 ژنوتیپ گندم تعیین و ارتباط آن ها با نشانگرهای مولکولی ITAP و SCoT بررسی شد. در آغازگر ITAP از مجموع 326 امپلیکون تکثیر شده 291 امپلیکون چند شکل بودند. میزان درصد چند شکلی آغازگرها از 59/70 تا 100 درصد متغیر بودند. متوسط شاخص های تنوع ژنتیکی شانون، شاخص هتروزیگوتی مورد انتظار، اطلاعات چند شکلی، تعداد آلل های متفاوت و تعداد آلل های مؤثر به ترتیب برابر با 462/0، 310/0، 247/0، 898/1 و 535/1 برآورد شدند. در مورد آغازگر SCoT از مجموع 351 امپلیکون تکثیر شده 329 امپلیکون در بین آن ها چند شکل بودند. متوسط درصد چند شکلی 62/93 برآورد گردید. محتوای اطلاعات چند شکلی(PIC) در کل ژنوتیپ های مورد استفاده در این پژوهش با میانگین کل 276/0 می باشد. متوسط شاخص های تنوع ژنتیکی شانون، شاخص هتروزیگوتی مورد انتظار، تعداد آلل های متفاوت و آلل های مؤثر به ترتیب برابر با 350/0، 237/0، 515/0، 937/1 و 621/1 محاسبه شد. تجزیه خوشه ای با الگوریتم UPGMA و ضریب تشابه جاکارد براساس داده های ژنتیکی SCoT در چهار مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپ های قرار گرفته در گروه چهارم 57/53 درصد با شجره ژنتیکی مطابقت نشان دادند. در آغازگر ITAP تجزیه خوشه ای با ضریب تشابه گاور و براساس الگوریتم UPGMA در شش گروه تقسیم بندی شدند و گروه اول در حدود 75 درصد با شجره ژنتیکی مورد مطالعه مطابقت نشان دادند. براساس نتایج نشان داد که محتوای آهن دانه در ژنوتیپ های گندم از 195/28 تا 26/90 (میلی گرم بر کیلوگرم) متغیر بود. میانگین کل محتوای آهن دانه در ژنوتیپ های گندم برابر با 726/54 میلی گرم بر کیلوگرم برآورد شد. بیشترین مقدار در ژنوتیپ شاه پسند (mg/kg 26/90) و کمترین مقدار مربوط به ژنوتیپ خزر1 (mg/kg 20/28) به دست آمد. و میانگین کل محتوای روی دانه در ژنوتیپ های گندم برابر با 918/47 میلی گرم بر کیلوگرم محاسبه و بیشترین و کمترین مقدار به ترتیب در ژنوتیپ های شاهپسند (mg/kg 76/70) و زرین (mg/kg 67/33) برآورد شد. تنوع ژنتیکی گسترده‎ای در ژنوتیپ های مختلف گندم از نظر محتوای عناصر آهن و روی گزارش شده است. بررسی ارتباط و شناسایی محتوای آهن و روی دانه گندم با آغازگرهای SCoT و ITAP با روش رگرسیون گام به گام صورت گرفت. در نهایت به ترتیب برای آغازگرهای SCoT، هشت امپلیکون دارای اطلاعات با محتوای آهن و نه امپلیکون دارای اطلاعات با محتوای روی و آغازگرهای ITAP، به ترتیب 14 امپلیکون دارای اطلاعات با محتوای آهن و شش امپلیکون دارای اطلاعات با محتوای روی (در سطح احتمال 5 و 1 درصد) همبستگی را نشان دادند.