هدیه بدخشان

فیبر رژیمی بتاگلوکان عامل کلیدی و موثر در کاهش بیماری های مانند، چاقی، دیابت، سرطان و ارتقا سلامت انسان باشد. بتاگلوکان در دیواره سلولی آلورن دانه های مانند، جو، یولاف، گندم، چاودار، سورگوم و برنج وجود دارد به این دلیل جز غلات با ارزش تغذیه ای بالا برای انسان به شمار می آیند. با توجه به اهمیت جو ویولاف در سلامتی انسان بررسی تنوع ژنتیکی و محتوای بتاگلوکان آن ها در جهت شناسایی ژنوتیپ های برتر از نظر محتوای بتاگلوکان و استفاده در برنامه-های به نژادی ضروری است. در این مطالعه تنوع ژنتیکی21 ژنوتیپ یولاف و20 ژنوتیپ جو به ترتیب با استفاده از 29 و30 آغازگرITAP ارزیابی شد. بررسی 21 ژنوتیپ یولاف در مجموع منجر به تولید 291 نوار شد. که 239 نوار چندشکلی را نشان دادند(13/82 ٪). مقدارPIC از 003/0 در آغازگرem3,ITPR1 تا 29/0 درآغازگرem9,ITPR5 متغییر بود. میانگین شاخص های نشانگری شامل، هتروزیگوتی مورد انتظار، شاخص شانون و قدرت تفکیک نشانگر به ترتیب 24/0، 35/0 و5/3 برآورد شد . تجزیه خوشه ای با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم Complete Linkag ژنوتیپ های یولاف را در سه گروه تفکیک نمود. بررسی تنوع ژنتیکی20 ژنوتیپ جو در مجموع منجر به تولید 327 نوار شد. که 247 نوار چندشکلی را نشان دادند(53/75 ٪). مقدار PIC از 06/0 درآغازگر em6,ITPR4 تا 23/0 درآغازگر em9,ITPR5متغییر بود. میانگین شاخص های نشانگری شامل هتروزیگوتی مورد انتظار، شاخص شانون و قدرت تفکیک نشانگر به ترتیب 19/0، 28/0 و10/3 برآورد شد. تجزیه خوشه ای با استفاده از ضریب تشابه جاکارد والگوریتم UPGMA ژنوتیپ های جو را در پنج گروه تفکیک نمود. میانگین محتوای بتاگلوکان در یولاف 42/5 ٪ برآورد شد. مقدار بتاگلوکان یولاف (01/4 - 03/8 ) درصد به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های A.fatua.KC2758 وA.sativa3 بود و میانگین محتوای بتاگلوکان در جو13/10 ٪ برآورد شد. مقدار بتاگلوکان جو از 03/6 ٪ تا 9/٪13 به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های سرآرود و E94B3 بود. برای مشخص کردن نشانگرهای مرتبط با بتاگلوکان دانه یولاف آزمون کروسکال والیس، تجزیه رگرسیون گام به گام و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان داد مکان های ژنی(320 bp) em11, em3، ( bp2140) em11, ITPR1و (1400bp)em8, ITPR3 دارای همبستگی مثبت و معنی داری با محتوای بتاگلوکان هستند. نتایج نشان داد مکان های ژنی،(660 bp) em4, ITPR3و (300bp)em4, ITPR1 و(480 bp) em5, ITPR1دارای همبستگی مثبت و معنی داری با محتوای بتاگلوکان هستند .