1403/02/06
هدیه بدخشان

هدیه بدخشان

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 25926316800
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی دینامیسم تعاملات ارسنیک با اجزاء خاک های آهکی در حوزه آبخیز دشت قروه
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
ارسنیک- ارسنات- خاک های آهکی- اکسیدهای آزاد آهن- حوزه آبخیز دشت قروه
سال 1389
پژوهشگران شیما جهانگیری(دانشجو)، بابک سوری(استاد راهنما)، هدیه بدخشان(استاد مشاور)

چکیده

آرسنیک و ترکیبات آن یک مسئله جدی برای سلامتی انسان و سایر جانداران هستند و خاک ها ورسوبات آلوده به آرسنیک منابع مهم آلودگی زنجیره های غذایی و ذخایر آب می باشند. وفور آرسنیک در خاک های آهکی حوزه آبخیز دشت قروه به عنوان قطب کشاورزی استان کردستان آلودگی محصولات کشاورزی و تشدید آلودگی منابع آب منطقه را موجب می شود. به دست آوردن اطلاعات کافی در مورد خصوصیات مکان های آلوده به آرسنیک گامی کلیدی جهت اصلاح این مکان ها می باشد. برای ارزیابی و مدیریت خطرات ناشی از آلودگی به آرسنیک، مهم است که شرایط ژئوشیمیایی سایت های آلوده بررسی شود و داده های ژئوشیمیایی جمع آوری شود. از این رو بررسی مکانیسم تثبیت آرسنیک در خاک های آهکی حوزه آبخیز دشت قروه و تأثیر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بر میزان نسبت فراکسیون های سمی تر باید مورد توجه قرار بگیرد. به همین دلیل این مطالعه با هدف تعیین میزان تأثیر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک های آهکی بر تثبیت آرسنیک به فرم آرسنات در حوزه آبخیز دشت قروه صورت گرفت. بدین منظور مجموع هشت پروفیل خاک در آلوده ترین منطقه حوزه آبخیز دشت قروه مورد نمونه برداری قرار گرفتند. تحلیل نتایج آزمایش های انجام گرفته با استفاده از روابط همبستگی بر روی مجموعاٌ 37 نمونه خاک نشان داد که میزان آرسنیک دارای روابط معنی داری با شن، سیلت، کربن آلی، اکسیدهای آزاد آهن، نیترات و فسفات است. مقایسه این روابط مشخص کرد که رابطه بین آرسنیک و میزان اکسیدهای آزاد آهن (01/0=α و 741/0= r ) بسیار معنی دار است. نتایج تجزیه رگرسیون چندگانه نیز مشخص کرد که میزان سیلت و اکسیدهای آزاد آهن بیشترین تأثیر را بر میزان آرسنیک خاک دارند (66/0= R2) نتایج تجزیه رگرسیون چندگانه همچنین نشان داد که آنیون های فسفات و نیترات در صورت حضور کلوئیدهای جاذب در خاک مؤثرترین آنیون های تأثیرگذار بر میزان ارسنات در خاک می باشند. در نهایت با توجه به این مستندات و به دلیل مقادیر بسیار اندک اکسیدهای آزاد اهن در خاک های مورد مطالعه اقداماتی نظیر اضافه کردن کودهای آهن و یا کاربرد نمک های آهن به همراه اصلاح pH خاک در کنار محدود نمودن مصرف کودهای فسفاته و نیتراته می توانند به عنوان مؤثرترین راهکارهای کنترل آلودگی آرسنیک در منطقه به کار گرفته شوند.