حاجی حسین عزیزی

با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی Sr-Nd حاصل از توده نفوذی سهیل پاکوه که در مرکز قوس ماگمایی ارومیه – دختر، با امتداد شمال غربی- جنوب شرقی قرار دارد می توان گفت این توده شامل ترکیب سنگ شناسی کوارتز دیوریت، کوارتز مونزودیوریت، تونالیت، گرانودیوریت و به مقدار جزئی تر گرانیت است که با استفاده از سن سنجی به روش U-Pb سنی معادل 3/1±4/39 میلیون سال برای آن به دست آمده است. اکثر نمونه های مورد مطالعه در محدوده کالک آلکالن قرار می گیرند و دارای ویژگی متاآلومین هستند و در نمودار عنکبوتی نرمالیز شده نسبت به گوشته اولیه دارای خصوصیات ژئوشیمیایی مشابهی هستند از جمله غنی شدگی از عناصر لیتوفیل (LILEها به عنوان مثال K, Rb, Ba و Cs) و تهی شدگی از عناصر قوی (HFSEها به عنوان مثال Nb، Ta، Ti و ‍P). الگوی نمودار نرمالیز شده به کندریت به صورت تقریبا مقعر است و آنومالی منفی Eu را نشان می دهد. نمونه های مورد مطالعه نسبت 87Sr/86Sr(i) از 70427/0 تا 70469/0 و نسبت 143Nd/144Nd(i) از 51284/0 تا 51287/0 و مقدار εNd(t)برابر 8/4 تا 5/5 و سنTDM1 483–766 میلیون سال هستند. که این مقادیر بیانگر آن است که سنگ های گرانیتوئیدی منطقه مورد مطالعه از پوسته جوان بازالتی مشتق شده از گوشته (90%~) و پوسته پایینی قدیمی (10%~) تشکیل شده اند با اینکه فرآیند های ماگمایی (مانند اختلاط ماگمایی و تفریق بلوری) در تکامل آن در یک محیط کششی مرتبط با حاشیه فعال قاره ای موثر بوده اند. داده های ایزوتوپی حاصل از نمونه های مورد مطالعه شبیه به داده های ایزوتوپی حاصل از گرانیتوئیدهای فانروزوییک کمربند آسیای مرکزی هستند که این گرانیتوئید ها بر اثر ذوب پوسته جوان مشتق شده از گوشته حاصل شده اند که این نشان می دهد پوسته قاره ای جوان در زمان کامبرین - نئوپروتروزوئیک در زون فرورانش در زیر مرکز قوس ماگمایی ارومیه - دختر اضافه شده است. می توان تولید این نوع گرانیتوئیدها را به وسیله این مدل بیان کرد که عقب گرد صفحه فرورانده شده (Roll back) و یا شکسته شدن پوسته اقیانوسی فرورانده شده (Slab breakoff) در حین فرورانش و کشش لیتوسفری باعث بالا آمدن مذاب گوشته ای و ذوب شدن پوسته قاره ای جوان مافیکی در زیر کمربند ماگمایی ارومیه دختر در زمان ائوسن پسین شده است.