حاجی حسین عزیزی

کمپلکس پنجه در شمال غرب ایران و در شمال زون سنندج - سیرجان واقع شده است. این کمپلکس شامل دو گروه اصلی سنگ های بازالتی و آندزیتی ـ میکرودیوریتی می باشد که توسط دایک های گابرویی و گرانیتوئیدی قطع شده اند. این کمپلکس به عنوان بخشی از پی سنگ دگرگونی ژوراسیک در شمال غرب ایران در نظر گرفته شده است. داده های U-Pb بلور های زیرکن در سنگ های آندزیتی، تایید کننده ی تبلور این سنگ ها در 145-149 میلیون سال پیش (اواخر ژوراسیک) می باشد. بازالت-ها با درصد بالایی از wt.%) TiO20/1<) و مقادیر پایین Nb ppm) 37 (< و ppm) Ta 2>) مشخص می شوند اما آندزیت ها تغییرات گسترده ای در مقدار SiO2 و Al2O3نشان می دهند به علاوه آندزیت ها، مقادیر کم Fe2O3، MgO، Ni و میزان بالای عناصر آلکالن، ppm) Ba 400< ) و La ppm)27<) را نشان می دهند. آنومالی منفی Ti و Nb در هر دو گروه، ارتباط آن ها را با سنگ های حاشیه های فعال تائید می کند. بر اساس سن دانه های زیرکن (145 میلیون سال) نسبت های ایزوتوپی اولیه Sr86Sr/87 و 143Nd/144Nd محاسبه گردید. برای سنگ های بازالتی نسبت 87Sr/86Sr(i) برابر 7039/0 الی 7061/0 و i)) 143Nd/144Nd برابر 51244/0 الی 51267/0 و در آندزیت ها i))87Sr/86Sr از 7043/0 تا 7051/0 و i)) 143Nd/144Nd از 51236/0 تا 51254/0 متغیر است. مقدار εNd(t) برای اغلب سنگ های بازالتی مثبت (2/0– تا 3/4+) و برای سنگ های آندزیتی نزدیک به صفر ( 8/1– تا 8/1+) می باشد. ترکیب شیمیایی و نسبت های ایزوتوپی Sr و Ndدو منشا متفاوت برای این سنگ ها نشان می دهند. در این تحقیق، رژیم تکتونیکی کششی بالای زون فرورانش مانندarc و back arc برای سنگ های منطقه پنجه پیشنهاد می گردد که در نتیجه آن، ذوب بخشی هر دو گوشته تهی شده و گوشته استنوسفری متاسوماتوز شده روی داده است. در نهایت سنگ های بازالتی با کمی مشابهت با مورب و سنگ های آندزیتی با ترکیبی متمایل به ماگماهای کالکوآلکالن حاشیه های فعال و بازالت های میان اقیانوسی به ترتیب فوران نموده اند.