غار کرفتو در 67 کیلومتری شهرستان دیواندره، استان کردستان، جای دارد. کف این غار در برخی بخش ها با حجم زیادی از نهشته های گوانو پوشیده شده است. فعالیت میکروب ها و قارچ ها سبب تخریب گوانوها و آزاد شدن اسیدهای آلی و معدنی شده است. واکنش بین این اسیدها با اجزای گوانو و مواد پیرامون سبب آبشویی، انحلال، ساخت کانی های ثانویه و نوسان در نسبت عناصر جزیی غیر متحرک به متحرک شده است. روند تغییرات کانی های ثانویه و نوسانات عناصر جزیی وابسته به تغییرات آب و هوایی است و بر این اساس 3 دوره آب و هوایی شناسایی شده اند. برپایه سن سنجی 14C زمان شروع نهشته های گوانوی غار کرفتو BP 50± 14260 است که گویای رسوبگذاری آن ها، پس از آخرین دوره یخبندان عظیم جهانی LGM است. اثرات این دوره یخچالی در دریاچه های زریبار و کوه های زاگرس، نیز ثبت شده است. به کارگیری داده های ژئوشیمی اجزای آواری این نهشته ها در نمودارهای برخاستگاه و سنگ منشاء گویای موقعیت تکتونیکی کمان ماگمایی قاره ایی و سنگ منشاء پوسته بالایی است.
