هادی امین رسولی

معدن باریت شاه نشین در 60 کیلومتری شمال شرق مریوان و در شمال غربی زون سنندج ـ سیرجان جای دارد. این معدن به صورت عدسی شکل بین شیل های کرتاسه ی سنندج و واحد ولکانیکی قرار دارد. براساس مطالعات داده های ژئوشیمیایی کانسار باریت شاه نشین در چهار گروه تقسیم می شود. این گروه ها به جز گروه 4 نشان دهنده ی آنومالی منفی Eu/Eu* هستند. مقادیر La/Lu در هر دو گروه 1 و 3 نشان دهنده ی نسبت مشابهLa/Lu>1 هستند. همه ی گروه ها نسبت Ce/Ce* نزدیک به یک دارند، به جز گروه 4 که دارای آنومالی کمی منفی Ce/Ce* است. آنومالی منفی سریم و Gd/Gd* در نهشته های باریت با منشا عمدتا دریایی و منشا دیگر گروه ها سیال هیدروترمال است. در آنالیز باریت ها مقادیرδ34S در محدوده ی بین 04/19 و 532/21 قرار دارد. نسبت پایین δ34S در باریت های مورد مطالعه در مقایسه با مقدار گوگرد آب دریای همزمان با تشکیل باریت (اواخر کرتاسه نسبت δ34S بین 20-22) احتمالا" ناشی از اختلاط سیال های هیدروترمال حاوی مقادیر پایین δ34Sاست. نسبت 87Sr/86Sr در نمونه های آنالیزشده بین 70649/0 و 70651/0 هستند. این مقادیر پایین تر از نسبت آب دریای همزمان با تشکیل باریت است (نسبت87Sr/86Sr آب دریای کرتاسه برابر 7075/0 است) که نشان دهنده ی رسوب باریت از سیال های هیدروترمال و آب دریا است. تحقیقات ترمودینامیکی بر روی سیال درگیر در طی گرمایش و پس از آن همگن سازی در فاز مایع دمای همگن سازی را در محدوده ی °C115-215 نشان می دهد. میانگین شوری اندازه گیری شده 2/0– 8/5 درصد وزنی نمک طعام است که نشان می دهد باریت عمدتا از آب هیدروترمال حوضه ای و از اختلاط سیال هیدروترمال و آب دریا رسوب کرده است. پراکندگی و الگوی عناصر نادر خاکی و همچنین ایزوتوپ های گوگرد و استرانسیم منبع اصلی برای کانی سازی باریت شاه نشین را اختلاط آب دریا و سیال هیدروترمال پیشنهاد می کنند.