ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﯿﺎنگر اﯾﻦ اﺳﺖ که از ﻣﻨﻈﺮ رواﻧﺸﻨﺎسی، ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ، ﻋﻤﺪﺗﺎ ً از رﻫﯿﺎﻓﺖ ﻫﺎی رﻓﺘﺎرگراﯾﺎﻧﻪ و ﺷﻨﺎﺧﺖ گراﯾﺎﻧﻪ اﺛﺮ پذﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﺎ رواﻧﺸﻨﺎسی را ﺑﯿﺸﺘﺮ می ﺗﻮان ازﻣﺴﯿﺮ رﻓﺘﺎری و ﺷﻨﺎختی پی گرﻓﺖ. اﻧﺴﺎن ﻣﻄﻠﻮب اکثر ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی ﺗﺮبیتی، اغلب ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎیی ﺑﻮده که ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺣﺪود و ﺛﻐﻮر ﻫستی اﻧﺴﺎن را ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﺘﻌﯿﻨﺎت و ﻣﺨﺘﺼﺎت دکارتی ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﯿﺰی از اﻣﻮر اﻧﻀﻤﺎمی ﺑﺮای اﻧﺴﺎن ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﻮده اﻧﺪ. ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎی رواﻧﺸﻨﺎسی که پشتیبان چنین ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮبیتی ﺑﻮده اﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﺮآﻣﺪه از ﺧﻮانشی ﻣﺤﺪود از اﻧﺴﺎن ﺑﻮده اﻧﺪ که ﻏﺎﯾﺖ ﺗﺮﺑﯿﺖ را در ﺗﺼﺮف ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﻮژه داﻧﺎیی و ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﺮای اﻧﺴﺎن ﻓﺮض کرده اﻧﺪ. در ﻣﯿﺎن ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎی اثرگذار ﺑﺮ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ، رﻫﯿﺎﻓﺖ روانکاوانه چندان ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی آموزشی ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. رﺋﻮس و ﺧﻂ مشیﻫﺎی تربیتی در اکثر ﻧﻈﺎﻣﻬﺎ دﻻﻟﺖ ﺑﺮﺗﻌﻠﯿﻢ و تربیتی ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﻣﺪار و ﻫﺸﯿﺎری گرا داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و جایگاه چندانی ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺳﺎﺣﺖ غیرعقلانی و ﻧﺎﻫﺸﯿﺎر اﻧﺴﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ. آنچه که ﺑﻪ ﻋﻨﻮان سؤال اصلی و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ در پژوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ دﻧﺒﺎل میﺷﻮد، اﯾﻦ اﺳﺖ که رﻫﯿﺎﻓﺖ روانکاوانه چه جایگاهی در ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ دارد؟ چرا اﯾﻦ رﻫﯿﺎﻓﺖ ﻣﻬﻢ چندان ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار نگرفته اﺳﺖ؟ دﻻﻟﺘﻬﺎی روانکاوی ﺑﺮای ﺗﻌﻠﯿﻢ و تربیت چه می ﺑﺎﺷﺪ؟
