امیرعلی صادقی

برای تعیین ارزش غذایی پودر ضایعات کشتارگاهی طیور سه نمونه تازه از دو کشتارگاه صنعتی طیور در استان آذربایجان شرقی تهیه شد. مادۀ خشک، چربی خام، پروتئین خام و خاکستر نمونه ها مطابق روش های استاندارد اندازه گیری شد. برای ارزیابی کیفیت پروتئین نمونه های پودر ضایعات کشتارگاهی طیور، از 144 قطعه جوجه خروس سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل با 12 تیمار و 3 تکرار استفاده شد. جیره های آزمایشی در سن 8 تا 17 روزگی به جوجه ها تغذیه شدند. جیره های آزمایشی شامل یک جیره فاقد نیتروژن و شش جیره غذایی آزمایشی بود. جیره های غذایی آزمایشی با جایگزین کردن سه نمونه پودر ضایعات کشتارگاهی طیور با نشاسته ذرت و گلوکز جیره خالص فاقد نیتروژن تنظیم شدند، به طوری که سطح 6 و 10 درصد پروتئین خام را تأمین کردند. افزایش وزن و خوراک مصرفی در سن 13 و 17 روزگی اندازه گیری و مقادیر PER و NPR محاسبه شد. برای تعیین مقدار و قابلیت هضم حقیقی اسیدهای آمینه و انرژی قابل متابولیسم حقیقی تصحیح شده برای تعادل صفر ازتِ پودر ضایعات کشتارگاهی طیور از 16 خروس فاقد روده کور به روش تغذیه دقیق سیبالد استفاده شد (12 خروس برای هر پودر ضایعات کشتارگاهی طیور و 4 خروس برای اندازه گیری اتلاف درون زادی اسیدهای آمینه و انرژی). غلظت اسیدهای آمینه در نمونه های پودر ضایعات کشتارگاهی طیور و فضولات به وسیله کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا اندازه گیری گردید. انرژی خام نمونه های پودر ضایعات کشتارگاهی طیور و فضولات به وسیله بمب کالریمتر لب اسکو اندازه گیری گردید. میانگین ماده خشک، چربی خام، خاکستر خام و پروتئین خام به ترتیب 34/92، 16/19، 54/10 و 11/53 درصد بود. میانگین مقدار PER و NPR نمونه های پودر ضایعات کشتارگاه طیور در روز دهم آزمایش و سطح 10 درصد پروتئین خام به ترتیب برابر 642/1 (با دامنه 471/1 تا 846/1) و 535/2 (با دامنه 243/2 تا 912/2) بود. درصد اسیدهای آمینه ضروری، غیر ضروری و مجموع اسیدهای آمینه اندازه گیری شده به ترتیب برابر 59/19، 99/21 و 58/41 بود. ضرایب قابلیت هضم حقیقی اسیدهای آمینه ضروری، غیر ضروری و مجموع اسیدهای آمینه به ترتیب برابر 47/80، 26/80 و 37/80 درصد بدست آمد. میانگین TMEn برای سه نمونه پودر ضایعات کشتارگاهی طیور 189± 3696 کیلو کالری بر کیلو گرم بدست آمد.