امیرعلی صادقی

این تحقیق بهمنظور مدل سازی و بهینه سازی کلسیم و فسفر مورد نیاز جوجه های گوشتی در دوره آغازین انجام گردید. برای این هدف، ابتدا یک پیش آزمایش و سپس دو آزمایش انجام شد. در پیش آزمایش، از شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون خط شکسته و رگرسیون چندجمله ای درجه دو برای بررسی پاسخ جوجه های گوشتی به 7 سطح فسفر از 15/0 تا 45/0 درصد جیره استفاده گردید. آنالیز آماری نشان داد که شبکه عصبی با دقت بیشتری فسفر مورد نیاز جوجه ها را در مقایسه با سایر مدلها پیش بینی کرد. همچنین، نتایج بهینه سازی به وسیله شبکه عصبی نشان داد که فسفر مورد نیاز جوجه ها برای بهینه افزایش وزن روزانه، خاکستر درشت نی و خاکستر انگشت پا به ترتیب 413/0، 430/0 و 373/0 درصد جیره بود. در آزمایش اول، از 840 قطعه جوجه نر برای بررسی اثرات دو منبع کلسیم (سنگ آهک و صدف معدنی) و هر کدام در 7 سطح (40/0، 55/0، 70/0، 85/0، 1، 15/1 و 30/1 درصد جیره) بر عملکرد و معدنی شدن استخوان استفاده گردید. نتایج نشان داد که منبع کلسیم و اثر متقابل منبع × سطح کلسیم اثر معنی داری بر روی مصرف خوراک و خاکستر درشت نی و انگشت پا نداشت (05/0 < P). بااین حال، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به طور معنی داری به وسیله اثر متقابل منبع× سطح کلسیم تحت تأثیر قرار گرفت (05/0 < P). همچنین، سطوح بالای کلسیم (85/0 درصد <) از منبع صدف معدنی منجر به عملکرد ضعیف تر برای همه شاخص ها در مقایسه با سنگ آهک گردید. آنالیز خط شکسته نشان داد که کلسیم مورد نیاز جوجه ها برای افزایش وزن و خاکستر درشت نی با منبع سنگ آهک به ترتیب 554/0 و 658/0 درصد جیره و با منبع صدف معدنی به ترتیب 580/0 و 643/0 درصد جیره بود. در آزمایش دوم از روش سطح پاسخ برای ارزیابی و بهینه سازی کلسیم و فسفر مورد نیاز جوجه های گوشتی استفاده شد. تعداد 750 قطعه جوجه به وسیله طرح مرکب مرکزی در 9 تیمار، 5 تکرار (تیمار مرکزی 10 تکرار) تقسیم شدند. سطوح کلسیم جیرهها 43/0، 56/0، 86/0، 17/1 و30/1 درصد و سطوح فسفر جیرهها 25/0، 29/0، 40/0، 50/0 و 54/0 درصد بودند. نتایج نشان داد که مدلهای ارائه شده برای افزایش وزن بدن (93/0 =R2 )، ضریب تبدیل خوراک (77/0 =R2)، و خاکسترهای درشت نی (86/0 =R2)، انگشت پا (85/0 =R2) و ران (84/0 =R2) معنی دار بودند (05/0 < P). بهینه سازی چندهدفه نیز نشان داد که کلسیم و فسفر مورد نیاز جوجه ها در دوره آغازین برای مجموع بهینه عملکرد و معدنی شدن استخوان به ترتیب 698/0 و 453/0 درصد جیره بود و میتوان آنها را بهترتیب تا 601/0 و 406/0 درصد جیره با بهبود عملکرد و بدون اثر منفی بر معدنی شدن استخوان ها کاهش داد.