امروزه زیان های اقتصادی و زیست محیطی ناشی از استفاده بی رویه کودهای شیمیایی در کشاورزی در سطح جهانی شناخته شده است و بدیهی است که باید جایگزین مناسبی برای این نوع کودها در نظر گرفته شود. کودهای زیستی می توانند به عنوان جایگزینی مناسب برای بخشی از مصرف کودهای شیمیایی روی عملکرد وکیفیت محصول تأثیر گذار باشند. به همین منظور، در بهار سال 1391 آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از دو رقم نخود، شامل: پیروز و ILC-482، که سطوح فاکتور اصلی را تشکیل دادند و سطوح کودی شامل: شاهد بدون کود، کود شیمیاییNPK ، کود نیتروکسین، کود بیوسوپرفسفات، کود ریزو چیک پی سوپرپلاس، کود نیتروکسین + کود بیو سوپرفسفات، ریزوچیک پی سوپرپلاس + 50% کودهای شیمیایی، کود نیتروکسین + بیوسوپرفسفات + 50/0 کود شیمیایی، که به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین دو رقم از لحاظ پایداری غشاء سلولی، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد پروتئین، تفاوت معنی داری وجود داشت. در بین تیمارهای کودی مورد استفاده نیز، تیمار کودی نیتروکسین + بیو سوپرفسفات + 50% کود شیمیایی و تیمار نیتروکسین + بیو سوپرفسفات به لحاظ محتوی نسبی آب برگ، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد پروتئین، درصد پروتئین دانه و غلظت عنصر نیتروژن نسبت به بقیه تیمارهای کودی برتر بودند. در حالی که تأثیر تیمارها روی صفت وزن صد دانه معنی دار نبود. در کلیه صفات نیز، کاربرد کودهای زیستی در مقایسه با شاهد (عدم مصرف کود) برتری معنی داری داشت.
