به منظور ارزیابی تاثیر سیستم های مختلف حاصلخیزی خاک بر کیفیت دانه نخود زراعی رقم پیروز آزمایشی در سال های 1386 و 1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان سنندج انجام گردید. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده (اسپلیت - اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار انجام گرفت. کود سبز به عنوان عامل اصلی، ترکیب های مختلف کود پایه به عنوان عامل فرعی و ترکیبی از کود های بیولوژیک به عنوان عامل فرعی - فرعی تعیین گردید. نتایج نشان داد که کود سبز به طور معنی داری سبب افزایش مقادیر عناصر نیتروژن، فسفر، منیزیم و منگنز دانه گردید. همچنین کود سبز تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، درصد پروتئین و فیبر خام دانه داشت. کاربرد کود های آلی نیز به افزایش میزان عناصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر و منیزیم دانه منجر گردید. از طرف دیگر کود های پایه تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، درصد قند، نشاسته و پروتئین دانه داشتند. کود های بیولوژیک نیز تاثیر معنی داری بر صفات کیفی دانه داشتند. اثر متقابل کود سبز و کود های پایه تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، نیتروژن، آهن و منیزیم دانه داشت. بیشترین درصد قند، پروتئین، نشاسته و عناصر معدنی در ترکیب همزمان باکتری های حل کننده فسفات و قارچ تریکودرما ایجاد گردید. استفاده همزمان از کمپوست، کود دامی و کود شیمیایی به حصول بیشترین مقادیر عناصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر، منیزیم، سیسریتول، قند کل و پروتئین دانه منجر گردید. بنابراین می توان اظهار داشت که استفاده همزمان از کود شیمیایی، دامی و کمپوست ضمن بهبود کیفیت دانه، باعث افزایش عملکرد دانه، کاهش استفاده از کود های شیمیایی شده و از نظر زیست محیطی نیز بسیار مفید است.
