غلامرضا حیدری

این مطالعه به منظور ارزیابی تأثیر تاریخ کشت و قارچ مایکوریزا بر عملکرد و کیفیت ذرت علوفهای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 21 ترکیب تیماری و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال 2331 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل قارچ مایکوریزا در چهار سطح شامل ) Glomus mossea ( ،) Glomus intraradices ( ،) Glomus mossea + Glomus intraradices ( و بدون 21 و ، مایکوریزا )شاهد( وتاریخ کشت در سه سطح ) 1 11 تیرماه( بود. دو گونه قارچ مایکوریزا بصورت جدا از هم و نیز به صورت ترکیب دوگونه، در سه تاریخ کشت )همزمان با کاشت( با خاک تلقیح گردید. نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان داد کاربرد میکوریزا باعث افزایش عملکرد، کیفیت علوفه و شاخصهای رشد در ذرت شد. برهمکنش قارچ مایکوریزا و تاریخ کاشت نیز سبب افزایش معنیدار وزن خشک بلال، عملکرد بیولوژیک و تعداد دانه در بلال گردید. اثرات ساده قارچ مایکوریزا و تاریخ کاشت بر وزن خشک بلال، وزن خشک بوته وعملکرد بیولوژیک معنیدار بود. تاریخ کاشت 1 تیرماه منجر به افزایش وزن تر بلال، وزن تر بوته و تعداد دانه در ردیف شد. در حالی که کاربرد سطوح مختلف فاکتورهای مورد بررسی در این آزمایش تأثیر معنیداری بر ارتفاع بوته، طول بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد بلال و قطر بلال نداشت. بررسی اثرات قارچ مایکوریزا و تاریخ کاشت بر روند رشد نشان داد که تاریخ کاشت 1ام تیرماه و قارچ انترارادیس از لحاظ شاخصهای رشدی از برتری برخوردار بودند. از نظر شاخصهای مرتبط با کیفیت علوفه، تاریخ کاشت تأثیر معنیداری بر غلظت ADF تیمارهای >5/ آزمایشی به جز تیمار گلوموس موسه داشت ) 50 P ( به گونهای که تأخیر در کاشت در سطوح مختلف قارچ مایکوریزا شامل شاهد، گلوموس اینترارادیس و تیمار ترکیبی بهطور معنیداری سبب افزایش ADF شد. غلظت NDF نیز در تیمار شاهد و در سیلاژ تهیه شده از ذرت کشت شده در 11 ام تیرماه بالاتر از سیلاژ ذرت علوفهای کشت شده در تاریخ 1 و 21 تیرماه بود. مقایسه دو گونه مورد مطالعه گلوموس اینترارادیس و گلوموس موسه نشان داد که گونه اینترارادیس تأثیر بیشتری بر روی عملکرد، کیفیت و شاخصهای رشد ذرت نسبت به گونه موسه دارد.