گنـدم یکـی از مهمتریـن غلات جهـان مـیباشـد، بـه طـوریکـه غـذای اصلـی بیشتر مـردم جهـان را تشـکیل مـیدهـد. با توجه به فقیر بودن اغلب خاک ها از نظر مواد غذایی، برای افزایش عملکرد نیاز بیشتری به کود و فرآورده های کودی احساس می شود. از طرف دیگر، مصـرف بـی رویـه کودهـای شـیمیایی صدمـات شـدیدی بـه چرخـه زیسـتی در مـزارع وارد کـرده اسـت، و موجـب تخریــب ســازوکار کشــاورزی پایــدار گردیــده اســت. ایــن اثــرات مخــرب موجــب شــده اســت کــه مصــرف کودهــای زیســتی توصیــه گــردد. به منظور بررسی اثرآبیاری تکمیلی وکودهایبیولوژیکبر عملکرد و اجزای عملکرد و کیفیت گندم دیمرقم سرداری آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفیدرایستگاه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی1393-1392 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطحبدونآبیاری، آبیاری در مرحله گل دهی و آبیاری در مرحله پرشدندانه،وسطوح کوددرپنجسطحنیتروکارا، فسفاته بارور2،نیتروکارا+ فسفاته بارور2، نیتروکارا + فسفاته بارور2 +50درصد کودشیمیایی و100درصدکودشمیایی بود. صفات مورد مطالعه شامل صفات زراعی (ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد سنبلچه، تعداد گلچه، وزنخشکبوته، تعداد سنبله در واحد سطح، عملکرد سنبله، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، عملکرد دانه، وزن هزاردانه، شاخص برداشت) و صفات کیفی مربوط به دانه (نیتروژن، پروتئین، فسفر و پتاسیم) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح آبیاری و کود از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود دارد. به طور کلی اثر آبیاری تکمیلی باعث افزایش تمامی صفات مورد بررسی به جز شاخص برداشت گردید و کاربردکود بیولوژیک با کود شیمیایی نیز باعث افزایش تمامی صفات مورد بررسی به جز عملکرد بیولوژیک شد. بیشترین عملکرد دانه به میزان 4/368 گرم در متر مربع تحت آبیاری تکمیلی در مرحله پرشدن دانه و تلفیق کود نیتروکارا و فسفاته بارور2 به همراه 50 درصد کود شیمیایی مشاهده شد.بیشترین درصد پروتئین دانه به تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله گل دهی و کاربرد تلفیق کود نیتروکارا و فسفاته بارور2 به همراه 50 درصد کود شیمیایی تعلق داشت.
