فاطمه سرجوقیان

باتولیت بیارجمند با سن پرکامبرین واقع در شمال سمنان، در شمال ایران مرکزی از لحاظ سنگ شناسی شامل گرانیت، گرانودیوریت، کوارتزمونزودیوریت و گابرودیوریت است. این سنگ ها بافت گرانولار و در برخی موارد بافت های گرانوفیری، پرتیتی و پوئی کلیتیک دارند. مطالعات توزیع اندازه بلور (CSD) می تواند فرآیندهای ماگمایی را آشکار سازد. به منظور تعیین سهم حجمی، مدت زمان رشد، سرعت هسته بندی بلورهای فلدسپار و سرعت تبلور ماگما، بلورهای فلدسپار 8 نمونه از سنگ های گرانیت، گرانودیوریت و کوارتز مونزودیوریتی به کمک نرم افزارهای JMicroVision و CSD Corrections مورد آنالیز کمی قرار گرفته اند و سپس نتایج به دست آمده از آنالیز نمونه های مختلف با هم مقایسه شدند. سهم حجمی محاسبه شده نشان می دهد که درصد این کانی از 95/10(در کوارتزمونزودیوریت) تا 2/39 (در گرانیت ها) متغییر است. با توجه به سرعت رشد (10-10 mms-1) و شیب نمودارهای CSDS (93/3- تا 88/6-)، نمونه ها در محدوده ی زمانی متفاوتی رشد کرده اند و مدت زمان رشد در گرانودیوریت و گرانیت ها بیشتر از کوارتزمونزودیوریت ها است به طوری که زمان رشد بلور در سنگ های گرانیتی و گرانودیوریتی 29/54 تا 93/81 سال و در سنگ های کوارتزمونزودیوریتی 08/46 سال برآورد شده است. علاوه بر آن سرعت هسته بندی در کوارتز مونزودیوریت ها بیشترین مقدار و در گرانودیوریت و گرانیت ها کمترین مقدار است و موجب شده بلورهای موجود در گرانودیوریت و گرانیت ها درشت تر از بلورهای کوارتزمونزودیوریت ها شوند و با مشاهدات پتروگرافی هماهنگی دارد و نشانگر اهمیت شرایط مختلف فیزیکی حاکم بر انجماد ماگما است. در بعضی از نمودارهای توزیع پراکندگی شکستگی و خمیدگی مشاهده می شود که می تواند ناشی از عملکرد آلودگی و اختلاط ماگمایی و فرآیند تفریق باشد.