به دلیل اختالف نظرهای زیادی که در مورد افاده علم توسط خبر واحد و عمل به آن، و نیز اختالف نظرهایی ّت قیاس وجود دارد، تعارض میان خبر واحد و قیاس یکی از مباحث بحث برانگیز در علم که در مورد حجی اصول فقه به شمار میآید. تعارض میان این دو، از نوع تعارض کلی یا از نوع تعارض جزئی است. تعارض جزئی میان خبر واحد و قیاس هنگامی ایجاد میشــود که یکی از این دو دلیل خاص و دیگری عام باشــد. ّر است: خبر واحد خاص و قیاس عام بنابراین دو حالت برای تعارض جزئی میان خبر واحد و قیاس متصو است، یا قیاس خاص و خبر واحد عام است. حالت اول اختالف نظرهای خاص خود را دارد که به بحث این مقاله مربوط نمیشــود. اما در مورد تعارض خبر واحد عام و قیاس خاص، علما برای رفع تعارض در این حالت، بر آراء متفاوتی هســتند. گروهی قائل به تقدیم خبر واحدند، گروهی قیاس را مقدم می کنند، عدهای قائل به نظریه تفصیلی هستند و گروهی در این رابطه توقف کردهاند. با بررسی ادله ارائه شده توسط صاحبان این آراء، رأی راجح جواز مطلق تخصیص خبر واحد به وسیله قیاس ظنی است.
