1403/09/01
فرزاد پارسا

فرزاد پارسا

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0002-8954-3612
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 456545
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
تلفن: 09188700657

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی مفهوم شناسی قتل عمد در مذاهب اربعه و نظام کیفری ایران
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
حقوق کیفری ایران، قتل عمد، قصد تبعی، مذاهب اربعه
سال 1394
پژوهشگران گلاویژ مینایی(دانشجو)، فرزاد پارسا(استاد راهنما)، شهرام محمدی(استاد مشاور)

چکیده

چکیده قتل به معنای خارج شدن روح از بدن است و در اصطلاح به فعلی گفته می شود که موجب جدایی روح از بدن می شود، قتل عمد همواره یکی از مهمترین ضایعات در قوانین کیفری کشورها بوده است. سیستم های گوناگون جزایی سعی کرده اند با درجه بندی قتل ها، عدالت مورد نظر خود را در مورد مرتکبین اعمال نمایند . تقریباً در تمام مذاهب خمسه و نظام کیفری ایران قتل به سه نوع قتل عمد، قتل شبه عمد، قتل خطا تقسیم می شود. ملاحظه منابع شرعی و توجه به مفهوم منطقی قتل عمد و پیشینه فقهی قتل عمد روشن می سازد ، معیار انواع قتل عمد در اسلام رکن روانی بوده و در همه آنها قصد نتیجه ضروری است؛ بر همین اساس قتل با فعل ارتکابی نوعاً کشنده، به لحاظ کاشف بودن از قصد تبعی مرتکب، به عنوان ضابطه دوم قتل عمدی تلقی شده و بر این اساس آگاهی فرد بر کار نوعاً کشنده مبین چنین قصدی است. احناف قتل عمد را اینگونه تعریف می کنند: قتل عمد آن است که فرد قصد ضربه با آلتی برنده مانند کارد و شیشه و امثال آن را به دیگری دارد. مالکیه قتل عمد را این چنین تعریف می کنند: فرد قصد ضربه به معصوم الدم را داشته باشد، فرقی ندارد که آلت قتل محدد یا مثقل باشد و یا حتی وسیله ای باشد که کشته شدن با آن نادر است. شافعیه قتل عمد را اینگونه تعریف کرده اند: فرد قصد قتل شخص معین را بنماید با آلتی که غالباً کشنده است. فقهای مذهب حنبلی معتقدند که قتلی عمد است که فرد در آن قصد قتل را با آلتی غالباً کشنده بنماید. و در قانون ایران قتل از روی قصد و اراده را قتل عمد می نامند. به نظر می رسد که تعریفی که فقهای مذهب شافعی از قتل عمد ارائه داده اند تعریف راجح باشد، که در این پایان نامه نیز بر آن صحه گذاشته شده است. قتل شبه عمد آن است که فرد قصد قتل را با وسیله ای که کشته شدن با آن نادر است، می نماید، مانند اینکه به غیر مقتل مانند پا سوزن بزند. قتل خطا آن است که فرد قصد فعل انجام شده را ندارد، مانند اینکه به طرف صیدی تیراندازی کند و تیر به انسانی برخورد کند.