فرزاد نظری

شوری یکی از رایج ترین تنش های محیطی برای گیاهان محسوب می شود که با افزایش غلظت NaCl در محیط رشد ریشه رشد، نمو و عملکرد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از راه کارها برای کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری، استفاده از تعدیل کننده های تنش می باشد. گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) یک اسید آمینه ی غیر پروتئینی است که در فرآیندهای متابولیکی گوناگونی دخالت دارد و در تعداد زیادی از گونه های گیاهی در شرایط تنش تجمع می یابد. توت فرنگی یکی از محصولات پر طرفدار در ایران است که حساسیت زیادی به تنش شوری دارد. برای بررسی اثر GABA بر برخی صفات فیزیولوژیکی و مولکولی توت فرنگی رقم آروماس در شرایط کشت بدون خاک، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با سه فاکتورتنش شوری (شاهد، 3 و 5 دسی زیمنس بر متر)، کاربرد GABA (صفر و 25 میلی مولار)، و زمان نمونه برداری پس از تیمار با GABA (12، 24 و 36 ساعت) و سه تکرار اجرا گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش شوری موجب افزایش محتوی H2O2، MDA و پرولین و کاهش MSI، SOD و POD می شود. پروتئین های محلول کل در اثر شوری در زمان اول و سوم کاهش و در زمان دوم افزایش یافتند و بیان ژن های cAPX، MnSOD، GST و DREB در اثر شوری افزایش یافت. محلول پاشی GABA در گیاهان تحت تنش نیز موجب کاهش فعالیت SOD و POD، H2O2 و MDA و افزایش پرولین، پروتئین های محلول کل و درصد پایداری غشاء در مقایسه با گیاهان تحت تنش شوری بدون تیمار GABA شده است. بیان ژن های cAPX، MnSOD، GST و DREB در تنش شوری با کاربرد GABA افزایش یافت.